You are currently browsing the tag archive for the ‘1943’ tag.
Ἐλευθεριάδης Ἀντώνης
Σύσσωμο τό ἑλληνικό ἔθνος ἀγωνίσθηκε ἐναντίον τῶν ἰταλογερμανικῶν στρατευμάτων κατοχῆς τῆς πατρίδας μας. Ἡ ἐθνική ἀντίσταση εἶχε τεράστιο κόστος καί θυσίες σέ ἀνθρώπινο δυναμικό τόσο ἀπό τήν πλευρά τῶν Ἑλλήνων πατριωτῶν καί τῶν συμμάχων τους ὅσο καί ἀπό τήν πλευρά τῶν δυνάμεων τοῦ Ἄξονα.
Ποιός Ἕλληνας μπορεῖ νά ξεχάσει τό ὁλοκαύτωμα τοῦ Διστόμου, 10 Ἰουνίου 1944 καί τῶν Καλαβρύτων, 13 Δεκεμβρίου 1943; Βαρβαρότητα, ἐκφοβισμός, ἀντεκδίκηση, τιμωρία τῶν ἀθώων ἀπό τούς ἔνοχους ἐπιδρομεῖς καί καταληψίες τοῦ πατρίου ἐδάφους, ἐκτελέσεις, ἐν ψυχρῶ δολοφονίες.
Αφήγηση Δήμητρας Αποστόλου
Παίρνω το δρόμο για τα χωράφια μας. Χαμός πίσω μου. Φωτιές και καπνοί, κλάματα, θρήνοι, εκρήξεις, φωνές, σφαίρες, αμέτρητες σφαίρες παντού, πανδαιμόνιο.
Φτάνω εκεί στη στροφή, βλέπω σκοτωμένη και ξαπλωμένη στο δρόμο τη θεία Γούλαινα. Την άγγιξα και τη γύρισα. Δεν άντεξα και συνέχισα μέσα στο χαμό και στη νίλα.
Φτάνω σ’ ένα χαντάκι, σχεδόν έξω απ’ το χωριό. Δεκαπέντε νοματαίοι σκοτωμένοι και πεσμένοι όπως να ’ναι. Οικογένεια ολόκληρη.
Έρχεται όμως η θύελλα του δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου 1940-1944 κατά τον οποίο τα Σέρβια πλήρωσαν βαρύτατο φόρο. Ενώ τα ελληνικά στρατεύματα μάχονταν ακόμη στο Βορειοηπειρωτικό μέτωπο, κατά των φασιστών Ιταλών επιδρομέων, οι σιδηρόφρακτες γερμανικές στρατιές, αφού κάλυψαν ολόκληρο το έδαφος της Ευρώπης, την 6η Μαρτίου 1941 πατούσαν και στο Ελληνικό έδαφος.
Την 13η Απριλίου του 1941 τα Σέρβια βομβαρδίζονται από τα γερμανικά αεροπλάνα και πολλοί Σερβιώτες άμαχοι σκοτώθηκαν.
Την 15η Απριλίου 1941 οι Γερμανοί μπαίνουν στην πόλη. Η περίοδος κατοχής ήταν μια σκληρή δοκιμασία, όπως για όλη την Ελλάδα έτσι και για τα Σέρβια. Τον Φεβρουάριο του 1943, μια μικρή δύναμη των Γερμανών εγκαταλείπει τα Σέρβια και προχωρεί προς την Κοζάνη.
Φύλλα Κατοχής «28 Φλεβάρη 1943»
Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο- Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πώς ήταν θνητός. Τρέξαμε αμέσως στην οδόν Περιάνδρου.
Εκεί βρήκαμε τον Άγγελο Σικελιανό αναστατωμένο κι αυτόν. Δεν ακούονταν άχνα. Άφωνοι όλοι κοιτάζαμε το γεροντάκι να κοιμάται και περιμέναμε ώρες ορθοί κοντά του. Τι περιμέναμε;
Ίσως τη γνώριμη λάμψη των ματιών του κάτω από τα πυκνά χαμηλωμένα φρύδια του. Μα τίποτα πια. Το μυστήριο άπλωνε. Μία μεγάλη ψυχή που χώνεται στον Άδη και τον τραντάζει και ενώνει τους κόσμους..
Σαν χορός αρχαίας τραγωδίας η μία μετά την άλλη άρχισαν να μπαίνουν στο γραφείο μας σ’ ατέλειωτη σειρά γυναίκες μαυροφορεμένες.
Τα πρόσωπά τους ήταν μαρμαρωμένα, ακίνητα, με μιαν ομαδική ομοιόμορφη έκφραση νέκρας, που δεν είχα ποτέ μου ξαναδεί. Η πρώτη μίλησε με κόπο.
-«Ερχόμαστε από τα Καλάβρυτα. Δεν είμαστε όλες. Οι περισσότερες έμειναν εκεί».
Στις 11 Σεπτεμβρίου 1943 οι Γερμανοί με συνεχείς βολές πυροβολικού καταστρέφουν το χωριό και στη συνέχεια μεταβαίνουν επί τόπου και το καίνε.
Οι κάτοικοι το είχαν ήδη εγκαταλείψει μετά τις πρώτες βολές του πυροβολικού. Οι λίγοι γέροντες που έμειναν στο χωριό εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ή κάηκαν.
Τα ιστορικά γεγονότα έχουν ως εξής:
Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, εγκαθίστανται οι Γερμανοί σε καίριες θέσεις που πριν κατείχαν οι Ιταλοί.
Νίκος Θ. Ἀρβανίτης
Χειμώνας τοῦ 1943. Ὁ Φεβρουάριος ἦταν τσουχτερός ὅπως καί ἡ Ἰταλο–Γερμανική Κατοχή. Ἡ εἴδηση γιά τόν θάνατο τοῦ ἐθνικοῦ μας ποιητῆ Κωστῆ Παλαμᾶ, διαδόθηκε ἀστραπιαία σέ ὅλη τήν πρωτεύουσα. Ἁπλώθηκε σάν βόγγος πόνου παντοῦ.
Ὁ Παλαμᾶς πέθανε σέ ἡλικία 84 ἐτῶν, στό σπίτι του στήν Ἀθήνα, στίς 27 Φεβρουαρίου 1943. Πλῆθος λαοῦ μαζεύτηκε στό Α΄ Νεκροταφεῖο Ἀθηνῶν, τήν ἄλλη ἡμέρα, γιά τόν τελευταῖο χαιρετισμό στόν ἀγαπημένο του ποιητή.
Στήν νεκρώσιμη ἀκολουθία χοροστάτησε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Δαμασκηνός.
Μας κυνηγάνε χωρίς ανάπαυλα. Κάθε μέρα σκοτώνουν. Την παραμονή των Φώτων τουφέκισαν οι γερμανοί τον Δημήτρη Γιαννάτο και τους αξιωματικούς Μαλιόπουλο και Κοντόπουλο.
Έχουν καταδικάσει σε θάνατο και το γιατρό Κώστα Γιαννάτο. Μ’ αυτός τρελλάθηκε και τον έκλεισαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο. (1) (2).
Σήμερα το πρωί εκτελούν ομήρους, είκοσι πατριώτες και δεν δίνουν τα ονόματά τους, ούτε τους παραδίνουν να ταφούν. Πέφτει χιονόνερο από το πρωί.
Ποιοί να είναι άραγε οι σκοτωμένοι; Ο καθένας τρέμει για τον άνθρωπό του (3).
Γράφει ο Θεόδωρος Αντωνόπουλος
Μέχρι τις 9 Σεπτεμβρίου 1943 η επαρχία Καλαβρύτων τελούσε υπό Ιταλική κατοχή. Οι Ιταλοί ήταν μεγάλοι κλέφτες. Πλιατσικολόγοι χειρότεροι από τους αντιπάλους τους Έλληνες αντάρτες. Άρπαζαν ό,τι εύρισκαν.
Τα κορίτσια εφοβούντο, όχι τόσο για την τιμή τους, όσο για την προίκα τους, μήπως τους την πάρουν και αυτή. Είχαν έρθει και στην Κερπινή και δεν είχαν αφήσει κότα για κότα.
Ο Μαστρογιάννης, ο σαμαράς, είχε μια γάτα και την έκρυψε διότι είχε ακούσει ότι οι Ιταλοί τις γάτες τις τρώνε. Του είπα, όταν το εδιηγείτο «κοίταξες να γλιτώσεις τη γάτα και δεν λογάριαζες μήπως σκοτώσουν εσένα!».
Από το ημερολόγιο της Ιωάννας Τσάτσου
Κυριακή βράδυ. Αυτό δεν είναι εικοσιτετράωρο είναι αιώνας ολόκληρος. Χίλια γεγονότα έχουν συμβεί.
Χτες το βράδυ αργά ο Δεσπότης είδε τον Viniola, τον ιταλό διευθυντή των φυλακών. Του πρόσφερε χρήματα. Αυτός δέχτηκε ν’ ανοίξει τις φυλακές μιαν ωρισμένη ώρα. Μα δεν ξαναφάνηκε.
Στην Καλλιθέα οι ίδιοι οι φυλακισμένοι έσπασαν τις πόρτες και βγήκαν έξω. Μαζεύτηκε ο λαός με αλλαλαγμούς χαράς.
Έφτασαν όμως οι γερμανοί, άρχισαν να πυροβολούν τα πλήθη και κλείσανε πάλι τις φυλακές. Ο Macaskey (1), ευτυχώς κατώρθωσε να ξεφύγει και να καταφύγει σε ξένη Πρεσβεία.
Το σπιτάκι της Μέλιας 
Πρόσφατα σχόλια