Τὸ Ἱερὸ Σαρανταλείτουργο

Τὸ Ἱερὸ Σαρανταλείτουργο, κατὰ τὴν διάρκεια τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων, ὑπὲρ ὑγείας ζώντων καὶ ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν κεκοιμημένων ἀδελφῶν μας.

Στὸ ὑπέροχο βιβλίο «Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης», (ἔκδ. Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου), διαβάζουμε:

«Στὴν Θεία Λειτουργία τελεῖται τὸ μυστήριο τῆς ἀγάπης. Καὶ ἡ ἀγάπη στὴν οὐσία της εἶναι μεταδοτική. Ἡ ἀγάπη, ἰδιαίτερα ἡ θεία, σπεύδει νὰ σκορπίσει τὸ φῶς της, τὴν χαρὰ της ὅλους…

Το Σαρανταλείτουργο (ε)

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

Η Θεία Λειτουργία είναι ένα δώρο ατίμητης αξίας που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο. Ο Χριστός, παραδίδοντας το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, είπε στους μαθητές του: «Τούτο ποιείτε εις την εμήνανάμνησιν». Δεν εννοεί να κάνουμε την Θεία Ευχαριστία για να τον φέρουμε απλώς στη σκέψη μας, αλλά για να τον φέρουμε πραγματικά ανάμεσά μας. Η ανάμνησή του δεν είναι μια απλή συμβολική ενέργεια, αλλά μια ουσιαστική πράξη: Να παρακαθίσουμε μαζί του στο δικό του τραπέζι, όπου μας καλεί, και, ακόμη περισσότερο, το Σώμα και το Αίμα του, αυτός ο ίδιος, να είναι η τροφή μας. «Λάβετε, φάγετε…». «Γεύσασθε και ίδετε…».

Τὸ Σαρανταλείτουργο (δ)

τοῦ πατρός Δημητρίου Μπόκου

Εἴθισται στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ νὰ τελεῖται τὸ σαρανταλείτουργο κατὰ τὴ χρονικὴ περίοδο τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων (15 Νοεμβρίου- 24 Δεκεμβρίου). Γιατί ἄραγε; Ὠφελεῖ σὲ τίποτε αὐτό; Ἡ ἀπάντηση εἶναι ἀναντίρρητα ναί. Ἡ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἡ πιὸ σημαντικὴ πράξη τῆς Ἐκκλησίας γιὰ τὸν ἄνθρωπο, γιὰ τὸν κόσμο ὁλόκληρο. Καὶ ἡ καθημερινή της τέλεση κατὰ τὸ σαρανταήμερο εἶναι μιὰ μεγάλη εὐλογία γιὰ τοὺς Χριστιανούς.

«Ὁ κόσμος αὐτὸς ἔχει λόγο ὕπαρξης, ὑπάρχει ἀκόμα, γιατὶ τελεῖται ἡ Θεία Λειτουργία. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τὸ μεγαλύτερο γεγονὸς τοῦ κόσμου, ἡ μεγαλύτερη πράξη ποὺ μπορεῖ νὰ τελεσθεῖ εἰς τὸν κόσμο τῶν ὁρατῶν καὶ τῶν ἀοράτων.

Τὸ Σαρανταλείτουργο ( γ )

του π. Δημητρίου Μπόκου

Ἡ μεγαλύτερη εὐεργεσία γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο, εἶναι ἡ προσφορὰ ὑπὲρ αὐτῶν τῆς Θείας Λειτουργίας. Μιὰ προσφορὰ ποὺ δὲν μετριέται στὴ ζυγαριὰ τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ποὺ δὲν τὴ βλέπουν τὰ μάτια ὁλονῶν,μιὰ καὶ δὲν ἔχουμε ὅλοι μάτια ποὺ νὰ βλέπουν. Πολλοὶ ἀπὸ μᾶς ἀνήκουμε σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν κλείσει τὰ μάτια τους, «ἵνα βλέποντες βλέπωσι καὶ μὴ ἴδωσι»(Μάρκ. 4, 12). Ὑπάρχουν καὶ πράγματα ποὺ δὲν ζυγίζονται μὲ τὰ δικά μας δεδομένα.

Γι’ αὐτὸ καὶ τὰ μάτια μας καλὸ εἶναι νὰ ἐξασκηΘεθοῦν στὸ νὰ βλέπουν «τὰ μὴ βλεπόμενα. Τὰ γὰρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τὰ δὲ μὴ βλεπόμενα αἰώνια» (Β΄ Κορ. 4, 18).

Το Σαρανταλείτουργο (β)

.

του π. Δημητρίου Μπόκου

Τὸ σαρανταήμερο (15 Νοεμβρίου – 25 Δεκεμβρίου), ἡ περίοδος τῆς νηστείας τῶν Χριστουγέννων, συνδέεται μὲ τὸ σαρανταλείτουργο. Ἡ καθημερινὴ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας κατὰ τὴν περίοδο αὐτή, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὸν ἀγώνα τῆς νηστείας, μιᾶς συνολικῆς ἄσκησης κατὰ τῶν ἐγωκεντρικῶν μας ἐπιθυμιῶν καὶ παθῶν, εἶναι μιὰ ἄριστη προετοιμασία γιὰ ἀληθινὴ βιωματικὴ προσέγγιση τοῦ συγκλονιστικοῦ γεγονότος τῆς σάρκωσης τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἔχει τόση σημασία γιὰ μᾶς ἡ Θεία Λειτουργία;

Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι πάντοτε μιὰ πρό(σ)κληση νὰ κοινωνήσουμε μ’ ἕναν ἄλλο τρόπο ζωῆς. Εἶναι εἴσοδος καὶ ἀπαρχὴ μιᾶς ἄλλης βιοτῆς. Ἐπαφὴ φευγαλέα καὶ προσωρινή, ἀλλὰ πάντως πραγματική, μὲ τὴν ἐκτὸς τοῦ δικοῦ μας χρόνου, τόπου καὶ τρόπου ὑπάρχουσα Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἕνα γεγονὸς ποὺ ὁ καθένας καλεῖται νὰ τὸ κάνει ἐνεργὰ ὑπαρκτὸ μέσα του, νὰ ἀποτελέσει μέρος του, νὰ ὑπάρξει μέσα σ’ αὐτό. Ἕνα γεγονὸς ποὺ πρέπει νὰ γίνει τὸ κέντρο τῆς ζωῆς του, ὀμφάλιος λῶρος γιὰ νὰ τραφεῖ καὶ νὰ ζήσει.

Το Σαρανταλείτουργο (α)

.

 του π. Δημητρίου Μπόκου

Στὶς 15 Νο­εμ­βρί­ου ἀρ­χί­ζει τὸ σα­ραν­τα­ή­με­ρο, ἡ χρι­στου­γεν­νι­ά­τι­κη νη­στεί­α. Ἡ νη­στεί­α αὐ­τὴ ἀ­νή­κει στὶς ἐ­λα­φρὲς νη­στεῖ­ες τοῦ ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ ἔ­τους, ἐφόσον ἐπιτρέπεται νὰ τρῶ­με λα­δε­ρὰ φα­γη­τὰ καὶ ψά­ρι (ὄχι βέβαια Τε­τάρ­τες καὶ Πα­ρα­σκευὲς) μέχρι καὶ τὶς 17 Δεκεμβρίου, γί­νε­ται δηλαδὴ κα­τά­λυ­σις ἰ­χθύ­ος, ὅ­πως ση­μει­ώ­νουν τὰ βι­βλί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας. Δὲν τρῶ­με κα­τὰ τὴ νη­στεί­α αὐ­τὴ κρέ­ας, γά­λα, τυ­ρὶ καὶ αὐ­γά.

Στὶς 14 Νο­εμ­βρί­ου, ἑορτὴ τοῦ ἁγίου Φιλίππου καὶ πα­ρα­μο­νὴ τῆς νη­στεί­ας (ἀ­πο­κριά), ἂν τύ­χει Τε­τάρ­τη ἢ Πα­ρα­σκευ­ή, τρῶ­με μό­νο ψά­ρι καὶ ὄ­χι κρέ­ας. Κα­τὰ τὴν πρώ­τη ἑ­βδο­μά­δα τῆς νη­στεί­ας (15-21 Νο­εμ­βρί­ου), κα­τὰ πα­ρά­δο­ση ἄ­γρα­φη τοῦ Ὀρ­θο­δό­ξου λα­οῦ, νη­στεύ­ου­με καὶ ἀ­πὸ ψά­ρι, ἐ­πει­δὴ πα­λαι­ό­θεν οἱ Χρι­στια­νοὶ εἶ­χαν τὴν εὐ­λα­βῆ συ­νή­θεια νὰ κοι­νω­νοῦν στὴν πλειονότητά τους κα­τὰ τὴ με­γά­λη ἑ­ορ­τὴ τῶν Εἰ­σο­δί­ων τῆς Θε­ο­τό­κου (τῆς Παναγίας τῆς Πο­λυ­σπο­ρί­τισ­σας, ὅπως τὴν ξέρει ὁ λαός μας).

Ὁ κα­νό­νας τῆς νη­στεί­ας δὲν εἶ­ναι βέ­βαι­α ὁ ἴδιος γιὰ ὅ­λους. Ἡ δι­δα­σκα­λί­α τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας δι­έ­πε­ται πάν­τα ἀ­πὸ φι­λάν­θρω­πα κρι­τή­ρια.

Η Νηστεία των Χριστουγέννων και το Σαρανταλείτουργο

15 Νοεμβρίου από σήμερον άρχεται η τεσσαρακονθήμερος νηστεία των Χριστουγέννων…

Επιτρέπεται εκτός Τετάρτης και Παρασκευής, μέχρι 17ης Δεκεμβρίου, από 18-24 κατάλυσις οίνου καί ελαίου  (Ράλλη- Ποτλη, Σύνταγμα Ιερών Κανόνων, Τόμος Δ’ σελ.488, πρβλ. Πηδάλιον, Αθήναι 1841, υποσ, είς ερμηνεία του ΞΘ’κανόνος Αγ. Αποστόλων).

.

Στὶς 15 Νοεμβρίου ἀρχίζει ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων. Πρόκειται γιὰ μιὰ περίοδο ἔντονης πνευματικῆς ἐργασίας καὶ ψυχοσωματικῆς προετοιμασίας γιὰ τὸν ἑορτασμό τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου.

Ἀπὸ τὶς 15 Νοεμβρίου ἕως τὶς 17 Δεκεμβρίου (κατ’ ἄλλη παράδοση ἕως τὶς 12 Δεκεμβρίου) νηστεύουμε τὸ κρέας, τὰ γαλακτομικά καὶ τὰ αὐγά καὶ τρῶμε ψάρι (ἐκτὸς βεβαίως Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, ποὺ νηστεύουμε αὐστηρά). Μετὰ τὶς 17 (ἢ 12) Δεκεμβρίου νηστεύουμε καὶ τὸ ψάρι.