«Φανταράκια» {Γραμμένο γιά τούς στρατιῶτες μας στήν Ἀλβανία (1940-1941)}

Τοῦ Σπύρου Μελᾶ

Ὅταν τό δῇς μπροστά σου ἀδύνατο, ζαρωμένο, ἀξύριστο, συφοριασμένο, ζαλωμένο τό σάκκο νά πηγαίνῃ μονοπάτια καί κουτσαίνοντας, δέ δίνεις οὔτε μιά δεκάρα:

― Αὐτός εἶναι ὁ ἥρωας;

― Ἔ, λοιπόν, ναί… αὐτός εἶναι!

Ὅλοι οἱ ξένοι ἔχουν τήν αὐτή ἔκπληξι στήν πρώτη ἐπαφή: «Ἐμένα, κύρ Φράγκο –σάν νά τούς λέῃ ἄφωνο τό στρατιωτάκι– δέν μπορεῖς νά μ’ ἐξηγήσῃς εὔκολα… Εἶμαι μεγάλο θέμα μελέτης».

Σπύρος Μελάς, εφημερίδα Εστία (28 Οκτωβρίου 1940)

Επτακόσιες χιλιάδες άνθρωποι – και ήσαν δεν ήσαν – όλοι-όλοι αποτελούσαν την Ελλάδα, όταν πήραν την εκπληκτική απόφασι ν’ αποτινάξουν το ζυγό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Πόσους οπλοφόρους μπορούσαν να βγάλουν; Μια φούχτα. Και με τι οπλισμό;Διαβάστε τα απομνημονεύματα του Φωτάκου, του γραμματέως του Κολοκοτρώνη, να ιδήτε: Κοντάρια, σούβλες· και, επιπλέον, «κάτι σκουρομαχαίρες, οπού δεν κολλούσαν ούτε εις το ξύλον, πολύ ολιγώτερον εις το ανθρώπινον σώμα».

Και με τι πυρομαχικά; Με μερικά βαρέλια μπαρούτι, που είχε φέρει ο Παπαφλέσσας από τις συνεισφορές των Ελλήνων της Σμύρνης, και με την ελάχιστη παραγωγή των μπαρουτόμυλων της Δημητσάνας.

Η Μάχη στο Σαραντάπορο και στους Λαζαράδες (9-10 Οκτωβρίου 1912)

Οι δυνάμεις που τα αντίπαλα στρατεύματα παρέταξαν στο μέτωπο της Θεσσαλίας – Νότιας Μακεδονίας ήταν:

1) Η Ελληνική στρατιά της Θεσσαλίας. Αποτελούνταν από 6 μεραρχίες (1η, 2η, 3η, 4η, 5η και 6η), από 1 ταξιαρχία ιππικού και 2 αποσπάσματα ευζώ­νων. Συνολικά διέθετε 49 τάγματα πεζικού, 6 τάγματα ευζώνων, 60 πολυ­βόλα, 26 πεδινές και 5 ορειβατικές πυροβολαρχίες, 8 ίλες ιππικού, 6 ημιλαρχίες, 7 λόχους μηχανικού, 2 λόχους τηλεγραφητών και 2 λόχους γεφυροποιών.

Το σύνολο των ανδρών της ανέρχονταν σε 80.000 καλά εκπαιδευμέ­νους και με άριστο ηθικό. Επικεφαλής της ήταν ο αρχιστράτηγος διάδοχος Κων/νος με επιτελάρχη τον υποστράτηγο Παναγιώτη Δαγκλή και υπαρ­χηγό του επιτελείου του αντισυνταγματάρχη Βίκτωρα Δούσμανη.

ΤΟ ΟΡΓΩΜΑ (μέσα από τις σελίδες του παλιού αναγνωστικού)

Ὁ ἥλιος λάμπει ἐπάνω ἀπὸ τὰ βρεγμένα χωράφια.

Χαμογελάει ὡσὰν βασιλεύς, εὐχαριστημένος ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους του. Τὰ φρεσκοπλυμένα πεῦκα δέχονται τὸ φῶς του μὲ πολλὴ χαρά. Στὴν ἄκρη ἀπὸ κάθε φύλλο των λάμπει καὶ ἀπὸ μιὰ δροσοσῖαλιά. Ἀγνάντια ἡ θάλασσα στέλλει τὴ μυρωμένη ἁλμύρα της, νὰ ἀνταμώσῃ τὸ μύρο τοῦ θυμαριοῦ.

Μέσα στὴν ἀπέραντη γαλήνη φλώρια καὶ καρδερῖνες καὶ σπίνοι δοκιμάζουν τὶς φωνοῦλές των σὲ νέους κελαδισμούς.

Καὶ πέρα στὰ πλάγια τὸ τσοπανόπουλο ἔβγαλε τὰ πρόβατα στὴ βοσκὴ καὶ παίζει τὴ φλογέρα του.

Ὁ κυρ – Πανάγος φθάνει μὲ τὸν ψαρῆ καὶ τὸ ντορῆ καὶ μὲ τ’ ἀλέτρι. Κρεμάει στὸ μεγάλο πεῦκο τὸ ταγάρι του μὲ τὸ μαῦρο ψωμί, τὸ τυρὶ καὶ τὴ ντομάτα καὶ ἀκουμπάει στὴ ρίζα του τὸ σταμνὶ μὲ τὸ νερὸ καὶ ὅλα τὰ χρειαζούμενα.