You are currently browsing the tag archive for the ‘Μικρασιατική Καταστροφή’ tag.
Ντέμη Παπαϊωάννου-Σταυροπούλου
Ακόμη μια αληθινή ιστορία για την Μικρασιατική Καταστροφή
Η Βασιλίτσα γεννήθηκε στη Σμύρνη, στις 26 Φεβρουαρίου του 1917. Το σπίτι τους ήταν δίπλα ή πολύ κοντά -δεν είμαι σίγουρη- στο ναό της Αγίας Φωτεινής, ο οποίος δεν υπάρχει πια…
Πριν 3 περίπου χρόνια από τη γέννησή της είχε γεννηθεί ο αδελφός της. Ο μπαμπάς της, η μαμά της, ο αδελφός της και η Βασιλίτσα ήταν μια όμορφη οικογένεια.
τῆς Διδοῦς Σωτηρίου (ἀποσπάσματα)
(Ἡ ὑπόθεση τοῦ πρώτου αὐτοῦ μυθιστορήματος τῆς Διδοῦς Σωτηρίου ἀναφέρεται στά θύματα τῆς μικρασιατικῆς καταστροφῆς, τόν ξεριζωμό τῶν ἑλληνικῶν πληθυσμῶν καί τίς σκληρές δοκιμασίες πού ἀντιμετώπισαν οἱ πρόσφυγες κατά τήν ἐγκατάστασή τους στήν Ἑλλάδα).
Ἀρχίσαμε νὰ βαδίζουμε πιασμένοι ἀπ ᾽τὸ χέρι, κοντὰ ὁ ἕνας στὸν ἄλλον, χαμένοι, μουδιασμένοι, δισταχτικοί, σὰν νὰ ᾽ μαστε τυφλοὶ καὶ δὲν ξέρουμε ποὺ θὰ μᾶς φέρει τὸ κάθε βῆμα ποὺ ἀποτολμούσαμε.
Ο Μπουρνόβας ήταν ένα πλούσιο προάστιο έξω από τη Σμύρνη, που είχε γνωρίσει την ακμή του από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Αναπτύχθηκε πραγματικά μετά το 1867, με τα εγκαίνια της διακλάδωσης της σιδηροδρομικής γραμμής που συνέδεε τη Σμύρνη με τον Κασαμπά. Λίγα χρόνια αργότερα, κατασκευάστηκε κι ένας καρόδρομος.
Γεώργιος Αθάνας. (1893-1987)
Όλα μας τα καράβια
Όλα μας τα καράβια πίσω γυρίσανε,
σπασμένα τα κατάρτια, σκισμένα τα πανιά,
ήρθαν από την Σμύρνη κι από τα Μουδανιά.
Φέραν των εκκλησιών μας τα δισκοπότηρα,
παιδιά, γυναίκες, γέρους, γένος ρωμιών πολύ,
τις ρίζες της φυλής μας απ” την Ανατολή.
Μα ένα μικρό καράβι πίσω δεν γύρισε,
ποιους κάβους αρμενίζει ποια πέλαγα γυρνά,
και πουθενά δεν βγαίνει, δεν φτάνει πουθενά.
Ήταν λίγο πριν το μεσημεριανό της 13ης Σεπτεμβρίου 1922. Η δεσποινίς Μ.Μ. κοσμήτορας του Αμερικανικού Κολεγιακού Θηλέων στην Σμύρνη, κοίταξε έξω από το παράθυρο του γραφείου της και σοκαρίστηκε από το θέαμα που αντίκρυσε.
«Είδα με τα μάτια μου έναν Τούρκο αξιωματικό να εισέρχεται σε ένα σπίτι με μικρούς τενεκέδες βενζίνη» αργότερα έγραψε «Δευτερόλεπτα αργότερα, το κτίριο τυλίχθηκε στις φλόγες»
Η Μ.Μ. ανησύχησε περισσότερο όταν και τα γειτονικά σπίτια έπιασαν φωτιά. Καθώς η φωτιά μεταδιδόταν από κτίριο σε κτίριο, οι φλόγες άρχισαν να ζυγώνουν και το Αμερικανικό Κολέγιο.
H καταστροφή κορυφώθηκε μια μέρα σαν κι αυτήν το 1922.
Ήταν η μέρα που οι τσέτες μπήκανε στη Σμύρνη κι ο κόσμος έμενε χωρίς νόημα, η ιστορία χωρίς δικαιοσύνη κι ο πολιτισμός ένα ξεκούρδιστο αστείο για λήθη και για θάνατο προορισμένο.
Θα ήταν ίσως λύτρωση να ξεχαστεί ο φόνος. Μα οι ματωμένες μνήμες, οι ιωνικές νύχτες των προγόνων μας, νικούν ακόμη την άνοια του χρόνου γιατί δεν ήταν μια Ιδέα που χάθηκε αλλά ζωές, αμέτρητες ψυχές με σάρκα και οστά.
«Εν Σμύρνην τη 25 Αυγούστου 1922
Αγαπητέ φίλε καί αδελφέ κύριε Ελευθέριε Βενιζέλε,
Επέστη η μεγάλη στιγμή της μεγάλης εκ μέρους σας χειρονομίας.
Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας, το Ελληνικόν Κράτος, αλλά καί σύμπαν το Ελληνικόν Έθνος, καταβαίνει πλέον εις τον Αδην από του οποίου καμμία πλέον δύναμις δεν θα δυνηθή να τό αναβιβάση καί το σώση.
Τοῦ Ἠλία Βενέζη
Σεπτεμβρίου 6 τοῦ 1922. Τὰ πρῶτα τμήματα τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ, ποὺ ἔρχονταν ἀπ’ τὸ δρόμο τῆς Σμύρνης γιὰ νὰ καταλάβουν τὸ Ἀϊβαλί, φάνηκαν στοὺς λόφους.
Στὴν εἴσοδο τῆς πόλης τοὺς περίμενε ἡ ἐκπληκτικὴ πομπή: ὁ δεσπότης, ὁ δήμαρχος, οἱ προεστοί, οἱ ἱερεῖς, οἱ συντεχνίες μὲ τὰ λάβαρα ποὺ ἀνεμίζονταν στὸν ἀέρα. Εἶχαν βγῆ νὰ τοὺς ὑποδεχθοῦν!
Οἱ Τοῦρκοι στρατιῶτες, κατασκονισμένοι, κατάκοποι, καταματωμένοι, μὲ ἄγρια μάτια, φοβεροί, κοίταζαν κατάπληκτοι τὰ συμβαίνοντα.
Οἱ γυναῖκες τῶν χριστιανῶν εἶχαν κρυφτῆ πίσω ἀπ’ τὰ παντζούρια καὶ ἀπ’ τὶς μισόκλειστες πόρτες τῶν σπιτιῶν τους, τὰ παιδιὰ παίζανε στὰ καλντερίμια νομίζοντας πὼς εἶναι πανηγύρι. Οἱ καρδιὲς τῶν μεγάλων χτυποῦσαν δυνατά.
Πρόσφυγες απο το Αϊβαλί. Μυτιλήνη, 1922.
Ἀποσπάσματα ἀπό τά βιβλία «ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΑΚΟΥΣΑ ΚΑΙ ΕΙΔΑ» καί «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΣΜΥΡΝΗ» μαζί μέ λίγες σημειώσεις γιά τήν θλιβερή ἐπέτειο τοῦ διωγμοῦ τῶν παππούδων μας ἀπό τήν εὐλογημένη γῆ, τῆς τεσσάρων χιλιάδων ἐτῶν Ἑλληνικῆς Μικρᾶς Ἀσίας.
Η γιαγιά μου, λοιπόν, καί οἱ ἄλλοι συγγενεῖς, κατάφεραν καί μπῆκαν σέ ἕνα καράβι, ἀπό αὐτά πού ζύγωναν… ἔπαιρναν … καί ἔφευγαν γρήγορα, ἀφήνοντας πίσω τους ἕνα μαῦρο χαλί πού κάθε του κόμπος ἦταν καί ἕνας ἀπελπισμένος ἄνθρωπος, μιά τραγική φιγούρα πού αἰσθανόταν τό θάνατο δίπλα του.
Ἡ θέα τοῦ αἵματος καί τοῦ θανάτου ἀπό τά φρικτά βασανιστήρια τούς εἶχαν θολώσει τό μυαλό. Ἦταν σάν παλαβωμένοι.
Χρήστος Μαγγούτας Chris@Mangoutas.com
Τορόντο Καναδά
«Το χειρότερο, είπε, ήταν οι γυναίκες με τα νεκρά παιδιά. Δε μπορούσαμε να τις πείσουμε να μας δώσουν τα πεθαμένα παιδιά τους.
Είχαν τα παιδιά τους, νεκρά ακόμα και έξι μέρες, αλλά δεν τα εγκατέλειπαν. Δε μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα.
Τελικά έπρεπε να τους τα πάρουμε με τη βία.» (Από τη συλλογή διηγημάτων του με το γενικό τίτλο «Στην προκυμαία της Σμύρνης»).
Με τα παραπάνω λόγια κάποιος ήρωας του Χεμινγουέι, αξιωματούχος πολεμικού πλοίου των ΗΠΑ αγκυροβολημένου στη Σμύρνη, περιγράφει τη μεγάλη καταστροφή.
Το σπιτάκι της Μέλιας 
Πρόσφατα σχόλια