Καθαρά Δευτέρα και Μεγάλη Τεσσαρακοστή

Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω.

Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς.

Το Συναξάρι της ημέρας (27 Φεβρουαρίου)

Σήμερα Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2023 τιμούνται οι άγιοι:

Της Καθαράς Δευτέρας εμπειρίες και λογισμοί…

Ο όσιος πατήρ ημών και ομολογητής Προκόπιος ο Δεκαπολίτης (27 Φεβρουαρίου)

Ὁ μικρὸς Ναυτίλος

Ὀδυσσέας Ἐλύτης

Ὅτι μπόρεσα ν᾿ ἀποχτήσω μία ζωὴ ἀπὸ πράξεις ὁρατὲς γιὰ ὅλους, ἑπομένως νὰ κερδίσω τὴν ἴδια μου διαφάνεια, τὸ χρωστῶ σ᾿ ἕνα εἶδος εἰδικοῦ θάρρους ποὺ μοῦ ῾δωκεν ἡ Ποίηση: νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο, ἀκόμη καὶ ὅταν οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει.

Της Καθαράς Δευτέρας εμπειρίες και λογισμοί…

π Παντελεήμων Kρούσκος

Η πρώτη μακρά ακολουθία της Σαρακοστής, η πρωϊνή της Δευτέρας της Καθαράς, μόλις έλαβε τέλος.

Λόγια ιερά σαν απόκρυφοι χρησμοί κατάνυξης και ελπίδας εξεστομίζοντο από χείλη βδελυρά και εξεπορεύοντο από καρδία συντετριμμένη και τεταπεινωμένη.

Το Συναξάρι της ημέρας (7 Μαρτίου)

Σήμερα Δευτέρα 7 Μαρτίου 2022 τιμούνται οι άγιοι:

Ἡ ἀληθινὴ νηστεία «Καθαρὰ Δευτέρα»

Άγιοι Εφραίμ, Βασιλεύς, Ευγένιος, Αγαθόδωρος, Ελπιδίος, Καπίτων και Αιθέριος (7 Μαρτίου)

Το Συναξάρι της ημέρας (15 Μαρτίου)

Σήμερα Δευτέρα 15 Μαρτίου 2021 τιμούνται οι άγιοι: 

Ἡ ἀληθινὴ νηστεία «Καθαρὰ Δευτέρα»

Ο άγιος μάρτυς Αγάπιος και οι συν αυτώ (15 Μαρτίου)

Καθαρά Δευτέρα – Σαρακοστή στα Αλάτσατα

Την Καθαρά Δευτέρα άρχιζε η νηστεία. Το έλεγε και το τραγούδι:

Πέρασαν οι Αποκριές με λύρες και ντουμπάκια,

ήρκενε και η Σαρακοστή μ’ ελιές και κρομμυδάκια

Στα παλιά χρόνια, πολλοί δεν έβαζαν τίποτα στο στόμα τους την Καθαρή Δευτέρα, έως τον εσπερινό οπότε έπαιρναν αντίδωρο.

Με το πέρασμα των χρόνων όμως άρχισε να επικρατεί το έθιμο της συνέχισης του γλεντιού στις ακρογιαλιές και στην ύπαιθρο, μια και η Καθαρή Δευτέρα συμπίπτει με την έναρξη της ελληνικής άνοιξης.

Χαρταετοί στον ουρανό

Ρένα Καρθαίου

«Χαρταετοί στον ουρανό»

Kάθε Καθαρή Δευτέρα,
ανοιξιάτικη μου αέρα,
στα παιδιά μας λες «εντάξει»
ο αετός σας θα πετάξει

Φύσ’αγέρα λεβεντιά!
Παίξε αετό με τα παιδιά,
φεύγει ο αετός ο ένας ψηλά,
και στον άνεμο μιλά.

Ἡ ἀληθινὴ νηστεία «Καθαρὰ Δευτέρα»

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

«Βρωμάτων νηστεύουσα, ψυχή μου, καὶ παθῶν μὴ καθαρεύουσα μάτην ἐπαγάλλῃ τῇ ἀτροφίᾳ…» (Τριῴδ., Τετ. Τυριν., ἰδιόμ. αἴν.)

Καθαρὰ Δευτέρα, ἀγαπητοί μου, ἀρχὴ τῆς ἁγίας καὶ μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἔναρξις ἱεροῦ ἀγῶνος, τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος.

Κ᾽ ἐμεῖς σήμερα, σὰν καραβάκια τοῦ Χριστοῦ, σηκώνουμε τὴν ἄγκυρα καὶ ξεκινᾶμε τὸ ταξίδι στὸ «μέγα πέλαγος» – ἔτσι ὀνομάζει ἡ Ἐκκλησία τὸ διάστημα αὐτὸ τῆς νηστείας(ἀπόστ. καταν. ἑσπερ. Κυρ. Τυριν.).

Ποιο είναι το νόημα της Καθαράς Δευτέρας;

Καθαρά Δευτέρα σήμερα, αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εχθές η συγνώμη και από σήμερα ημέρα πένθους και νηστείας σωματικής, αλλά κυρίως όμως πνευματικής. Σήμερα είναι ημέρα αργίας. Η εκκλησία μας πενθεί και αρχίζει από πρωίας με πολύωρες κατανυκτικές ακολουθίες και προσευχές.

Οι περισσότεροι όμως από μας τους ορθοδόξους χριστιανούς ακολουθούμε λαϊκές παραδόσεις και όχι θρησκευτικές. Έτσι λοιπόν οι χριστιανοί μας θα βγουν στην ύπαιθρο με τα λεωφορεία, με τα αυτοκίνητά τους, θα το στρώσουν στο γλέντι, στο χορό και στη μέθη, την οποία όπως ακούσαμε εχθές στο Αποστολικό ανάγνωσμα την καυτηριάζει ο λόγος του Θεού…