You are currently browsing the tag archive for the ‘Θεοφάνεια’ tag.
«Σήμερα τα Φώτα κι ο φωτισμός…»
γιορτή των Θεοφανείων (τα Φώτα), με την οποία ουσιαστικά κλείνει το άγιο Δωδεκαήμερο (ακολουθεί η τιμητική γιορτή της «Σύναξης του Προδρόμου», επειδή ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος πρωταγωνιστεί στη βάφτιση του Χριστού) είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του ορθόδοξου λαού μας, με πλούσια λαογραφία, στην οποία βέβαια κυριαρχεί ο αγιασμός των υδάτων, οι βουτηχτάδες που βγάζουν το Σταυρό από τη θάλασσα ή τις λίμνες κ.τ.λ., το «φώτισμα» με αγιασμό από τον παπά στα σπίτια μας, στα μαζαγιά, τα χωράφια, ακόμα και τα αυτοκίνητα, τα γεωργικά μηχανήματα κ.τ.λ.
Φώτης Κόντογλου
Στά θαλασσινὰ τὰ μέρη ῥίχνουνε τὸν Σταυρό, ὓστερ’ ἀπὸ τή Λειτουργία τῶν Θεοφανίων. Ἔτσι τὸν ῥίχνανε καὶ στήν πατρίδα μου, κ’ ἤτανε ἕνα θέαμα ἔμορφο καὶ παράξενο.
Ξεκινοῦσε ἡ συνοδεία ἀπὸ τή μητρόπολη. Μπροστὰ πηγαίνανε τὰ ξαφτέρουγα καὶ τὰ μπαϊράκια, κ’ ὕστερα πηγαίνανε οἱ παπάδες μὲ τὸν δεσπότη, ντυμένοι μὲ τὰ χρυσᾶ τὰ ἄμφια, παπάδες πολλοὶ κι ἀρχιμαντρίτες, γιατὶ ἡ πολιτεία εἶχε δώδεκα ἐκκλησίες, καὶ κατὰ τὶς ἐπίσημες μέρες στίς μικρὲς ἐνορίες τελειώνανε γλήγορα τή Λειτουργία καὶ πηγαίνανε οἱ παπάδες στή μητρόπολη, γιά νά γίνεται ἡ γιορτὴ πιὸ ἐπίσημη.
Ανωνύμου μοναχού, 1973
«Θεοφάνεια είναι ποταμός Αγάπης να ξεπλένει την ψυχή σου.
Να ευφραίνεσαι μυστικά την προσκύνηση της Αγίας Τριάδος.
Να αγιάζεις τον νου της καρδιάς σου με δάκρυα συντριβής.
Να βαφτίζεις τα πάθη σου στον Ιορδάνη της μετάνοιας.
Να λιώνεις τις αμαρτίες σου στη φλόγα της Αγάπης Του.
Να φωτίζεις τις αρετές σου στον λύχνο του Αγίου Πνεύματος.
παπα Γιώργης Δορμπαράκης
Μερικές χρήσιμες πληροφορίες
1.῾Ο ἁγιασμός τῶν Θεοφανείων λέγεται μεγάλος ἁγιασμός γιά νά διακρίνεται ἀπό τόν μικρό ἁγιασμό. ῾Ο μικρός ἁγιασμός (πού εἶναι ἄγνωστος ὁ χρόνος εἰσαγωγῆς του στήν ᾽Εκκλησία, ὁπωσδήποτε ὅμως πρό τοῦ 8ου μ. Χ. αἰώνα) τελεῖται κάθε πρώτη τοῦ μηνός στούς ῾Ιερούς Ναούς, ὅπως καί στούς οἴκους τῶν χριστιανῶν, ἀλλά καί ὁποιαδήποτε ἄλλη στιγμή, ὅταν ζητηθεῖ κάτι τέτοιο. ῾
Ο μεγάλος ὅμως ἁγιασμός (ὁ ὁποῖος εἶναι γνωστός ἤδη ἀπό τόν 5ο μ.Χ. καί ξεκίνησε ὡς ἁγιασμός τῶν ὑδάτων σέ ἀνάμνηση τῆς Βαπτίσεως τοῦ Κυρίου στήν παννυχίδα πού τελεῖτο ἀπό τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς, προκειμένου νά βαπτιστοῦν στή συνέχεια οἱ κατηχούμενοι ὥστε νά μετάσχουν στή θεία Κοινωνία, ἐξ οὗ καί τό ῾ὅσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε᾽ στή θέση τοῦ τρισαγίου) τελεῖται μόνο δύο φορές τόν χρόνο: τήν παραμονή τῶν Θεοφανείων καί ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς.
Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου
Πάλιν ο Ιησούς μου, και πάλι μυστήριο. Μυστήριο δε που δεν είναι ούτε ψεύτικο ούτε απρεπές, ούτε προέρχεται από την ειδωλολατρική πλάνη και τη μέθη (διότι εγώ έτσι αποκαλώ τα της λατρείας τους και νομίζω ότι αυτό κάνει και κάθε λογικός άνθρωπος), αλλά είναι μυστήριο και θείο και υψηλό και δημιουργεί λαμπρότητα.
Διότι η αγία ημέρα των Φώτων, στην οποίαν έχουμε φθάσει και την οποίαν έχουμε αξιωθεί να εορτάσουμε σήμερα, έχει μεν ως αρχή το βάπτισμα του Χριστού μου, του αληθινού φωτός «το οποίο φωτίζει κάθε άνθρωπο ο οποίος έρχεται στον κόσμον», πραγματοποιεί δε τον καθαρισμό μου και βοηθεί το φως που έχουμε λάβει από τον Θεό κατά τη δημιουργία και το έχουμε κάνει να σκοτεινιάσει και να αδυνατίσει.
Ὁ παπα-Χαράλαμπος μὲ τὰ ἀσημένια μαλλιὰ καὶ γένεια καὶ τὸ σεβάσμιον πρόσωπον εἶχε τελέσει εὐλαβῶς τὴν λειτουργίαν τῶν Φώτων. Εἶχεν ἁγιάσει μὲ τὸν Σταυρὸν τὸ ὕδωρ καὶ μὲ αὐτὸ το ποίμνιόν του.
Ἡ λειτουργία εἶχε πλέον τελειώσει, ἀλλὰ τὸ ἔργον τοῦ ἀγαθοῦ ἱερέως δὲν εἶχεν ἀκόμη λήξει. ῎Επρεπε νὰ φέρῃ εἰς τέλος καὶ μίαν ἄλλην ἱερὰν συνήθειαν τοῦ τόπου: Νὰ ἁγιάσῃ τὰ νεοὰ καὶ τὰ κτήματα.
Μὲ τὸν Σταυρὸν καὶ τὸ βιβλίον τῶν εὐχῶν εἰς τὰς χεῖρας ἐξεκίνησε διὰ τὸν μικρὸν ποταμὸν τοῦ χωρίου· ἐκύλιε τὰ ἣσυχα νερά του ὄχι καὶ πολὺ μακρὰν ἀπὸ τὴν ἐκκλησίαν.
«Η Βάπτιση», τοιχογραφία του ζωγράφου Μανουήλ Πανσέληνου με παράσταση Βάπτισης, περ. 1300, Άγιον Όρος, Πρωτάτο.
.
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Σήμερον ἡ Ἐκκλησία ἡμῶν ἑορτάζει τὴν μεγάλην ἑορτὴν τῶν Θεοφανείων, καὶ ποιεῖται μνείαν τῆς βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ ἐν τῷ Ἰορδάνῃ.
Ὁ Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος καὶ Βαπτιστής, ὅστις ἔμβρυον ἐν τῇ μήτρᾳ εἶχεν ἀναγνωρίσει τὸν Λυτρωτὴν καὶ ἐσκίρτησεν, ἀνὴρ γενόμενος ὑπῆρξε καὶ ὁ πρῶτος πιστεύσας, ὑποδείξας καὶ κηρύξας τὸν Χριστόν.
«Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», εἶπεν ὅτε εἶδε τὸν Ἰησοῦν περιπατοῦντα.
«Ἔρχεται ἄλλος ὀπίσω μου, οὗ οὐκ εἰμὶ ἱκανὸς λύσαι τὸν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ», ἔλεγε πρὸς τοὺς μαθητᾶς του.
του εν αγίοις πατρός ημών Πρόκλου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως
Φάνηκε ο Χριστός στον κόσμο και τον άχαρο κόσμο στόλισε μ᾿ απέραντη ευφροσύνη. Σήκωσε πάνω Του την αμαρτία του κόσμου, και κατεπάτησε για πάντα τον εχθρό του κόσμου.Αγίασε τις πηγές των υδάτων και φώτισε τις ψυχές των ανθρώπων. Θαύματα αναμείχθηκαν με μεγαλύτερα θαύματα.
Σήμερα, από τη χαρά που έφερε ο Σωτήρας μας Χριστός, χωρίστηκαν η γη και η θάλασσα και απ᾿ άκρη ως άκρη γέμισε ο κόσμος ευφροσύνη. Η σημερινή γιορτή αποκαλύπτει μεγαλύτερα θαύματα από εκείνη της Χριστουγεννιάτικης νυχτιάς.
Ξημέρωνε παραμονή Θεοφανείων του 1965.
Η κυρα-Αγγέλω η Τσουρίχω ξύπνησε. «Πρέπει ν’ ασκωθώ για να προκάμω» συλλοΐστηκε. Αγάλια-αγάλια ασκώθηκε από το κροβάτι της και μάζωξε όπως όπως τα ξέπλεκα μαλλιά της.
Έβαλε την μπελαμάνα της, φόρεσε το ροκέτο της, πήρε την ποδιά του κεφαλιού της στα χέρια και βγήκε από την κάμαρή της.
Προχώρησε αθόρυβα στην πίσω κάμαρη που κοιμότανε τα δύο της παιδιά. Η Μαριγούλα, κορίτσι της παντρειάς και ο μικρός Αντρέας.
Προσπαθώντας να μην ξυπνήσει τον κανακάρη της, έσκυψε πάνω στο κροβάτι της κόρης της και της είπε ψιθυριστά στ’ αυτί:
Σωτήρης Μασταγκάς
ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΛΙΤΟΧΩΡΟ
Το Λιτόχωρο, χωριό παλιό που συνδέεται και με τους εθνικούς μας αγώνες, χωριό που ανασαίνει στα ριζά του Ολύμπου, είναι πλούσιο σε γραφικότητες αλλά και σε φανερώματα του λαϊκού μας πολιτισμού, που μερικά απ’ αυτά ίσως σπάνια θα συναντήση κανείς σε άλλα χωριά του μακεδονικού και ευρύτερα του ελλαδικού χώρου.(…)
Όπως κι’ αν έχη τα περισσότερα από τα λαϊκά μας έθιμα που δένονται με την πίστη μας και μάς διασκεδάζουν, συγχρόνως είναι φωνές που μας έρχονται από τα σπλάχνα των ελληνικών αιώνων και μας συνδέουν με το μακρυνό εθνικό μας παρελθόν.
Το σπιτάκι της Μέλιας 
Πρόσφατα σχόλια