Η καταστροφὴ τῆς Χίου (30 Μαρτίου 1822)

῾Η Χίος δὲν εἶχε ἐπαναστατήσει κατὰ τὸ πρῶτο ἔτος τῆς ἐπανάστασης, γιατὶ βρισκόταν κοντά στὴ Μικρασιατικὴ ἀκτὴ καὶ μποροῦσαν σὲ κάθε στιγμὴ νὰ περάσουν σ’ αὐτὴ τουρκικὰ στρατεύματα καὶ νὰ καταστείλουν τὴν ἐπανάσταση.

Ἀλλὰ καὶ γιατὶ δὲν αἰσθανόταν καὶ πολὺ τὸ βάρος τῆς δουλείας. Ὁ Σουλτάνος εἶχε διατάξει νὰ μὴ πιέζουν πολὺ τοὺς κατοίκους τῆς Χίου, γιατὶ ἀπὸ ἐκεῖ προμηθευόταν τὸ παλάτι του τὸ ἀρωματικὸ μαστίχι.

Ἀλλὰ στὶς ἀρχὲς τοῦ 1822 ὁ ἀρχηγὸς τῆς Σάμου Λυκοῦργος Λογοθέτης ἦρθε στὴ Χίο μὲ 2500 ἄνδρες, ὕψωσε τὴ σημαία τῆς ἐπανάστασης καὶ ἀνάγκασε τοὺς Τούρκους νὰ κλειστοῦν στὸ φρούριο.

Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης: «νὰ ὑψώσωμεν τὸ σημεῖον δι᾿ οὗ πάντοτε νικῶμεν, τὸν Σταυρόν!» (1η Δεκεμβρίου 1792–19η Ἰανουαρίου 1828)

Ὁ Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης καταγόταν ἀπὸ πλούσια Φαναριωτικὴ οἰκογένεια. Ὁ πατέρας του ἦταν ἡγεμόνας τῆς Μολδοβλαχίας, ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ τὸν ρωσοτουρκικὸ πόλεμο τοῦ 1805 ἔφυγε στὴ Ρωσία γιά νὰ ἀποφύγη τὴν τουρκικὴ ἐκδίκηση, ἐπειδὴ εἶχε εὐνοήσει τοὺς Ρώσους.

῾Ο Ἀλέξανδρος ἐσπούδασε στὴ στρατιωτικὴ σχολὴ τῆς Ρωσίας και ἔγινε ἀξιωματικὸς τοῦ ρωσικοῦ στρατοῦ. Πῆρε μέρος σε πολλὲς μάχες τὴν ἐποχὴ τοῦ ρωσογαλλικοῦ πολέμου καὶ πολέμησε μὲ γεναιότητα. Σὲ μιὰ μάλιστα τραυματίστηκε καὶ ἔχασε τὸ δεξιό του χέρι.

Ὁ Τσάρος, γιὰ νὰ ἀνταμείψη τὶς ὑπηρεσίες του, τὸν προβίβασε στὸ βαθμὸ τοῦ στρατηγοῦ καὶ τὸν διόρισε ὑπασπιστή του.

Ἡ καταστροφὴ τῶν Ψαρῶν (20-22 Ἰουν.1824)

.

Ὅταν ὁ αἰγυπτιακὸς στόλος κατάστρεφε τὴν Κρήτη καὶ τὴν Κάσο, ὁ τουρκικὸς μὲ ναύαρχο τὸ Χορσὲφ πασᾶ περικύκλωσε τὰ Ψαρὰ.

Ἡ διαταγὴ τοῦ Σουλτάνου ἦταν νὰ καταστραφοῦν τὰ νησιὰ Ψαρά, Σπέτσες καὶ Ὕδρα, ποὺ ἐπαναστάτησαν πρῶτα καὶ εἶχαν καὶ ἀξιόλογες ναυτικές δυνάμεις.

Στά Ψαρὰ δὲν ἔμενε μεγάλη φρουρά. Ἦταν 15.000 Πρόσφυγες ἀπὸ τὴ Χίο, 7000 Ψαριανοί καὶ μερικοὶ πολεμιστὲς ἀπὸ τὴ Στερεὰ Ἑλλάδα. Ἀλλὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος τοῦ πληθυσμοῦ ἦταν γυναικόπαιδα.

Οἱ Ψαριανοὶ ἤθελαν νά ἀντισταθοῦν μὲ τὰ πλοῖα. Οἱ Στερεοελλαδίτες ὅμως τοὺς ἔπεισαν νὰ τραβήξουν τὰ πλοῖα στὴ στεριὰ καὶ νὰ ὀχυρωθοῦν στὶς βραχώδεις ἀκτὲς τοῦ νησιοῦ γιὰ νὰ ἐμποδίσουν τὴν ἀπόβαση τῶν Τούρκων.

Ὁ Ἀνδρέας Μιαούλης καὶ ἡ ναυμαχία τοῦ Γέροντα(29 Αυγούστου 1824)

ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ

Ὕστερα ἀπὸ τὰ Ψαρὰ ὁ τουρκικὸς στόλος ἔπλευσε κατὰ τὴ Σάμο μὲ σκοπὸ νὰ τὴν καταλάβη καὶ νὰ τὴν καταστρέψη. Ὁ ἑλληνικὸς ὅμως στόλος πρόφτασε καὶ ἔπιασε τὸ στενὸ ποὺ εἶναι ἀνάμεσα Σάμου καὶ Μικρασιατικῆς ἀκτῆς. Στὶς μικροναυμαχίες ποὺ ἔγιναν ὁ τουρκικὸς στόλος ἔπαθε ἀρκετὲς ζημιές.

Οἱ Ἕλληνες πῆραν ἐκδίκηση γιὰ τὶς σφαγὲς τῶν Ψαριανῶν. Ὁ ἔνδοξος πυρπολητὴς Κανάρης ἔκαψε μὲ τὰ πυρπολικά του τρία τουρκικὰ καράβια. Ὕστερα ἀπὸ τὶς ἀποτυχίες του αὐτὲς ὁ τουρκικὸς στόλος ἀποσύρθηκε στὴν Κῶ καὶ περίμενε ἐκεῖ τὸν αἰγυπτιακὸ στόλο.