Βελίκα Τράϊκου: ἡ ἀτρόμητη δασκάλα τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος «πῆρε στό θάνατο τά μυστικά της» – 28 Αὐγούστου 1904

Ἡ Βελίκα Τράϊκου ὑπῆρξε μιά δασκάλα, νεομάρτυς τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος.

Γεννημένη στό Γραδεμπόριο τό 1883, πεντάρφανη ἀπό μικρή μά προικισμένη μέ ἀδάμαστη θέληση, μέ τή βοήθεια φιλανθρώπων κατόρθωσε νά φοιτήσει στό Ἀνώτερο Παρθεναγωγεῖο Θεσσαλονίκης καί τό 1900 διορίστηκε δασκάλα στήν Καρατζόβα, στή φωλιά τῶν Κομιτατζήδων, ὅπου ρίχτηκε στήν ἀποστολή της μέ ἐνθουσιασμό.

Κι ὅταν τόν Αὔγουστο τοῦ 1901, καθώς ὁ Ἴων Δραγούμης κατευθύνονταν στό Μοναστήρι, πραγματοποιήθηκε στήν Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μεγάλη σύσκεψη Ἑλλήνων πατριωτών, ἡ Βελίκα ἦταν παροῦσα κι ἔκανε τίς προτάσεις της:

Ὁπλίστε τούς χωρικούς!… Κι ὅταν ἐμεῖς προετοιμάσουμε τό ἔδαφος, ἀπό παντοῦ θ’ ἀνάψει ὁ ἀγώνας!…

Σαράντης Αγαπηνός – Καπετάν Τέλλος Άγρας (7 Ιουνίου 1907)

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1880 αλλά ο πατέρας του τον έγραψε στα μητρώα αρρένων των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας από όπου και κατάγονταν . Μεγάλη ιστορική οικογένεια των Αγαπηνών . Οι πρόγονοι του είχαν μεγάλη δράση κατά την Επανάσταση του 1821.

Ο ενθουσιασμός και η αγάπη του για την Ελλάδα τον οδήγησαν να εγγραφή στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από όπου και αποφοίτησε με πολλή καλή επίδοση.

Και ενώ θα μπορούσε να μείνει στην Φρουρά Αθηνών αυτός προτίμησε να περάσει τα σύνορα και να έρθει στην κεντρική Μακεδονία στον βάλτο των Γιαννιτσών, όπου ο Ελληνικός Μακεδονικός λαός υπόφερε από τους δύο δυνάστες του , τους Τούρκους και τους Βούλγαρους , οι οποίοι Βούλγαροι είχαν ξεκινήσει αγώνα τρομοκρατίας εκφοβισμού και εξόντωσης του Ελληνικού λαού.