Ο Άγιος Αναστάσιος, ο εκ Παραμυθίας (18 Νοεμβρίου)

Ὁ Ἅγιος Μάρτυς Ἀναστάσιος γεννήθηκε στὴν Παραμυθιά τῆς Θεσπρωτίας περὶ τὸ ἔτος 1730. Ἦταν τὰ χρόνια τῆς σκληρῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς, καὶ οἱ Ἕλληνες χριστιανοὶ ὑπέφεραν τὰ πάνδεινα.

Ἐστεροῦντο τὴν προσωπική τους ἐλευθερία καὶ δὲν ὄριζαν τίποτε, οὔτε τὰ σπίτια τους, οὔτε τὴν περιουσία τους, ἀκόμη οὔτε καὶ τὰ ἀγαπημένα τους πρόσωπα, τὶς συζύγους, τὶς ἀδελφὲς καὶ τὰ παιδιά τους.

Ἡ ψυχὴ τοῦ Ἁγίου ἦταν γεμάτη ἀπὸ τὴν φλόγα τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τὴν ἀγάπη πρὸς τὴν σκλαβωμένη πατρίδα.

Ο Ἅγιος Διάδοχος επίσκοπος Φωτικής (29 Μαρτίου)

Ὁ Ἅγιος Διάδοχος εἶναι ἕνας ἀπὸ τοὺς πλέον σημαντικοὺς νηπτικοὺς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας.

Εἶναι ἐκπληκτικὸ τὸ πὼς ἕνας τόσο μεγάλος θεολόγος καὶ νηπτικὸς πατέρας εἶναι τόσο λίγο γνωστὸς στὸν εὐρύτερο ἐκκλησιαστικὸ χῶρο, παρ’ ὅτι ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς μεταγενεστέρους πατέρες καὶ ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς, παραπέμπουν ἀρκετὲς φορὲς στὸν Ἅγιο Διάδοχο καὶ ἐγκωμιάζουν τὸ ἔργο του.

Δὲν ἔχουμε πολλὲς πληροφορίες σχετικὰ μὲ αὐτὸν ἀπὸ σύγχρονές του πηγές, πιθανῶς ἐπειδὴ ἡ Ἤπειρος τὴν ἐποχὴ ἐκείνη ἦταν ἀπομονωμένη ἀπὸ τὰ μεγάλα ἐκκλησιαστικὰ κέντρα τῆς Ἀνατολῆς καὶ τῆς Δύσεως.

Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ὁ Ἡγιασμένος (2 Ἰανουαρίου)

Ὁ Ὅσιος Νεῖλος ὁ Ἡγιασμένος, εἶναι ἡ σημαντικότερη ἀσκητικὴ φυσιογνωμία τοῦ θεσπρωτικοῦ χώρου.

Μὲ τὴν ἁγία του ζωὴ καὶ τοὺς ἀσκητικούς του ἀγῶνες, καθηγίασε μὲ τὸ πέρασμα του τὴν ἐπαρχία μας καὶ μᾶς κληροδότησε ὡς πολύτιμο θησαυρό, τὴν περιώνυμο καὶ ἔνδοξον Ἱερὰ Μονὴ Γηρομερίου, ποὺ ὁ ἴδιος ἵδρυσε, ἡ ὁποία καὶ ἀνεδείχθη ἕνας ἀπὸ τοὺς σπουδαιότερους πνευματικοὺς φάρους καὶ σήμερα ἀποτελεῖ ἕνα ἀπὸ τὰ πλέον σημαντικὰ ἰστορικὰ μνημεῖα τῆς Ἠπείρου.