«Η Παναγία και το αρνάκι». Λαϊκό ιστόρημα απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

Καταγραφή του Γιώργου Τ. Αλεξίου

Η Παναγία μας, κάποια ημέρα της επίγειας ζωής της, ξεκίνησε να πάει πεζή από τη Ναζαρέτ στην Ιερουσαλήμ.

Μαζί της βάδιζε και μία μητέρα με το βρέφος της στην αγκαλιά, καθώς και μία προβατίνα με το νεογέννητο αρνάκι της δεμένο και φορτωμένο στην πλάτη.

Η παράσταση του Χριστού «Ζωηφόρου Άρτου» στον Γέρμα Καστοριάς.

Η εξεταζόμενη εικόνιση του Χριστού «Ζωηφόρου Άρτου»

Κείμενο του Θωμά Ζήκου

Στην Ωραία Πύλη του μεταβυζαντινού ναού της Παναγίας, που ευρίσκεται στην τοποθεσία Κεράσοβο του Γέρμα Καστοριάς, υπάρχει συρόμενο υφασμάτινο καταπέτασμα, στο οποίο απεικονίζεται η σπάνια παράσταση του Χριστού «Ζωηφόρου Άρτου».

Λαϊκό ιστόρημα για τον σπηλαιώδη ναό της Αγίας Τριάδος Γέρμα Καστοριάς († Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος).

Ο ιερέας π. Αθανάσιος Στυλιάδης  στην Αγία Τράπεζα του σπηλαιώδους ναού.

Μια καλοκαιρινή ημέρα ενός απροσδιόριστου έτους της Τουρκοκρατίας, κάποιος Λοσνιτσιώτης (: Γερμανιώτης) αιγοβοσκός εισήλθε στη μεγάλη και σκοτεινή σπηλιά, η οποία βρίσκεται στην κορυφή του ψηλού βουνού που υπέρκειται της περιοχής «Κοκόλια» του Γέρμα, για να βρει κάποιο χαμένο ζώο του.

Η εορτή της «Σταφυλοπαναγιάς» (του Γενεσίου της Θεοτόκου) την 8η Σεπτεμβρίου στον Γέρμα Καστοριάς

Η Παναγία η Αμπελιώτισσα (Η Σταφυλοπαναγιά των Γερμανιωτών). Σύγχρονή μας εικόνα.

Γιώργος Τ. Αλεξίου

Ο εξοχικός ναός της Παναγίας, που βρίσκεται στον αρχαιολογικό χώρο της περιοχής Κεράσοβο του Γέρμα, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, όμως δεν πανηγυρίζει κατ’ αυτήν, την επώνυμή του εορτή (15 Αυγούστου), αλλά εορτάζει και πανηγυρίζει κατά τις ημέρες των δύο άλλων μεγάλων Θεομητορικών εορτών, δηλαδή της Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή της Διακαινησίμου εβδομάδος) και του Γενεσίου της Θεοτόκου (8 Σεπτεμβρίου).

Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός στην Καστοριά († 24 Αυγούστου 1779)

Ο άγιος Κοσμάς κηρύττων. Τοιχογραφία στο μοναστήρι Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, Δρυόβουνου Κοζάνης.

(Κείμενο Γ. Τ. Αλεξίου δάσκαλος)

Στίχοι
Κοσμάς ο Κόσμου κόσμος, ηδ’ ωραιότης,
Κόσμον λιπών πρόσκαιρον αγήρω έχει.
Θάνεν διά βρόχου Κοσμάς εικάδι Τετάρτη.

Ο άγιος Κοσμάς γεννήθηκε το έτος 1714, από ευσεβείς γονείς, στο χωριό Μέγα Δένδρον της Αιτωλίας, όπου κι έμαθε τα πρώτα του γράμματα απ’ τον ιεροδιάκονον Ανανίαν Δερβισάνον.

Το βαπτιστικό του όνομα ήταν Κώστας. Σε ηλικία 20 ετών πήγε για σπουδές στη φημισμένη σχολή της Ιεράς μονής Βατοπαιδίου Αγίου Όρους.

«Τα πετεινάρια του Παράδεισου». Μια λαϊκή δοξασία των κατοίκων του Γέρμα Καστοριάς.

Οι κάτοικοι του Γέρμα Καστοριάς ήταν και είναι στην πλειονότητά τους γεωργοί και κτηνοτρόφοι.

Όλοι αυτοί παλαιότερα, πριν περίπου το έτος 1965, είχαν δίπλα στο σπίτι τους κι από ένα κοτέτσι, στο οποίο διατηρούσαν αρκετούς πετεινούς και πολλές κότες.

Οι πετεινοί τους, όπως είναι φυσικό, λαλούσαν ομαδικά κάθε ξημέρωμα και ξυπνούσαν όλο το χωριό.

“Η Γαλάζια καμπανούλα”, το αγριολούλουδο του αγίου Ιωάννου Προδρόμου, στο βουνό Μουρίκι της Καστοριάς.

Ο άγιος Πρόδρομος σε εικόνα του Γέρμα (έτ. 1775) και μία ανθισμένη καμπανούλα (σύνθεση Γ.Τ.Α.)

Γιώργος Τ. Αλεξίου, δάσκαλος

Η γεωγραφική περιοχή τού Γέρμα Καστοριάς διαθέτει μια πολύ πλούσια κι ενδιαφέρουσα χλωρίδα. Σ΄ αυτήν περιλαμβάνονται και πολλά όμορφα αγριολούλουδα, μεταξύ των οποίων πρωτεύουσα θέση κατέχει η “Γαλάζια καμπανούλα” (Campanula persicifolia).

Το εν λόγω εξαίσιο είδος της καμπανούλας είναι το ένα κι ομορφότερο απ’ τα δύο ανάλογα είδη που υπάρχουν στις εξοχές του Γέρμα. Φυτρώνει μόνο στην ειδυλλιακή περιοχή Χαρού(μ)πα του Μουρικιού και ανθίζει κατά τους μήνες Ιούνιο και Ιούλιο.

Γερμανιώτικο ιστόρημα: Το Κυδώνι

Τρία μυρωδάτα κυδώνια

Κάποτε ζούσε στο χωριό μας, τον Γέρμα Καστοριάς, μια νεαρή μητέρα, που είχε ένα παιδάκι 5 – 6 ετών. Κάποια βραδιά, η μητέρα και το αγοράκι της πήγαν να επισκεφτούν τη νουνά του.  

Κατά τη διαδρομή, η μητέρα είπε στο παιδί: «Γιωργάκη, τώρα που θα πάμε στη νουνά σου θα κάθεσαι φρόνιμα.

Όταν έρθει η  ώρα να φύγουμε, η νουνά θα σε ρωτήσει τι θέλεις να σε (σου) δώσει. Τότε εσύ θα ζητήσεις  κυδώνι, διότι εμείς δεν έχουμε κυδώνια στο σπίτι μας».

“Το ψωμάκι που έγινε θυμίαμα”. Λαϊκό ιστόρημα απ’ τον Γέρμα Καστοριάς.

Καταγραφή του Γιώργου Τ. Αλεξίου

Ζούσε κάποτε σε ένα χωριό μια φτωχή οικογένεια που είχε μία θυγατέρα 10 – 12 ετών, περίπου. Η κοπέλα αυτή ήταν πολύ ευαίσθητη κι ευσπλαχνική και συμπονούσε και βοηθούσε όσο μπορούσε τους ανήμπορους ανθρώπους.

Κάθε φορά που περνούσε έξω από το σπίτι των γονιών της ένας νηστικός επαίτης έκοβε ένα μικρό κομμάτι από το λιγοστό ψωμί της και το έδινε κρυφά στον πεινασμένο.

Αυτό γινόταν επί αρκετό καιρό, μέχρι που το αντιλήφθηκε ο αυστηρός πατέρας της, θύμωσε πολύ, τη μάλωσε και την πρόσταξε να μη ξαναελεήσει τους φτωχούς.

Το συμπονετικό κορίτσι στενοχωρήθηκε πολύ απ’ αυτήν την απόφαση του πατέρα του και βρέθηκε σε μεγάλο δίλημμα, διότι αφ’ ενός μεν επιθυμούσε να δίνει τροφή στους πεινασμένους, αφ’ ετέρου όμως δεν ήθελε να παρακούσει την εντολή των γονιών του.

«Το κρούιμα ηλιού» ( Η ανατολή του ήλιου).

Καστοριανή μάνα με το παιδί της. Γλυπτό σύμπλεγμα στην Καστοριά.

.

(Το λαϊκό παραμύθι  το κατέγραψε στον Γέρμα Καστοριάς την 28^η Σεπτεμβρίου 2015 ο δάσκαλος Γιώργος Τ. Αλεξίου)

.

Εισαγωγικό σημείωμα.

Την παλιά εποχή, πριν το έτος 1940 περίπου, δεν υπήρχαν ισχυρά φάρμακα καταπολέμησης των σοβαρών ασθενειών και γι’ αυτό πάρα πολλοί άνθρωποι πέθαιναν τότε σε σχετικώς μικρή ηλικία.

Στους ανθρώπους αυτούς περιλαμβάνονταν και πολλές νεαρές λεχώνες, που είχαν πεθάνει από επιπλοκές τοκετού.

Αυτός είναι ο λόγος που υπήρχε εκείνη την εποχή μεγάλος αριθμός βρεφών, νηπίων και παιδιών που ήταν ορφανά από μητέρα και βίωναν έντονα τη στέρησή της.

Στις περιπτώσεις που συνέβαινε αυτό, οι συγγενείς γυναίκες των ορφανών παιδιών διηγούνταν σε αυτά το εδώ παρουσιαζόμενο παραμύθι, για να απαλύνουν τον πόνο της ορφάνιας τους.