῞Αννα Μελᾶ – Παπαδοπούλου, «ἡ Μάνα τοῦ Στρατιώτη»

Γρηγόριος Ξενόπουλος -Περιοδικόν «Διάπλασις τῶν Παῖδων»

«Η ΜΑΝΑ» (1871 – 1938)

«Ποτέ δέν εἶναι ἀργά» ἔλεγε συχνά.

῾Η φράση αυτὴ ἦταν τὸ σύμβολό της· ὁ κανόνας τῆς ζωῆς της. Τὴν περασμένη ἀκόμα πρωτοχρονιὰ τὴν ἔγραψε σὲ κάτι ἡμερολογιάκια, ποὺ τὰ ζωγράφισε ἡ ἴδια καὶ τὰ ἔστειλε στούς φίλους της γιὰ τελευταῖο θυμητικό. «Ποτὲ δὲν εἶναι ἀργά». Κι ἀπο κάτω. «῞Αννα Μελᾶ – Παπαδοπούλου, ἡ Μάνα». . .

Ἡ μάνα τίνος ; ῾Η μάνα τοῦ στρατιώτη, ἡ Μάνα τοῦ φτωχοῦ, ἡ Μάνα τοῦ ἀρρώστου, ἡ Μάνα τοῦ ὁρφανοῦ, ἡ Μάνα ὅλου τοῦ κὸσμου.

Ὁ μικρὸς Γιάννης ἀπὸ τὸ Ἄστρος

Ὁμολογῶ, ὅτι δὲν θὰ ἐπίστευα χωρὶς ὅρκον, ὅτι ἕνα παιδάκι μόλις δεκαετὲς θὰ εἶχε τὸ θάρρος, τὴν δύναμιν, τὴν ἐπιμονὴν νὰ παρακολουθήση τὴν ἑλληνικὴν στρατιὰν ἀπὸ τὰ σύνορα ἕως τὴν Θεσσαλονίκην καὶ ἐκεῖθεν πάλιν εἰς τὴν Ἤπειρον, ἀπὸ τὴν Πρέβεζαν ἕως τὰ Ἰωάννινα.

Ἀκόμη ὀλιγώτερον θὰ ἐπίστευα, ὅτι τὸ παιδὶ αὐτὸ καθ’ ὅλην τὴν ἐκστρατείαν δὲν θὰ ἐφοροῦσε παρὰ τὸ πουκαμισάκι του καὶ τὸ πανταλονάκι του, ξεσκούφωτον, μισόγυμνον· καὶ ὅτι θὰ ὑφίστατο ὅλας τὰς κακουχίας καὶ ὅλας τὰς στερήσεις, χωρὶς νὰ παραπονεθῇ, χωρὶς ν’ ἀρρωστήση, ἀκμαῖον πάντοτε, ἀκατάβλητον, φαιδρόν, πρόθυμον, περιποιούμενον διαρκῶς τοὺς ἀρρώστους καὶ τοὺς τραυματίας.

[Ἀπὸ λόγον τοῦ Ἐθνικοῦ Κυβερνήτου ἐκφωνηθέντα εἰς τὸ Ἀρκάδι τῆς Κρήτης τὴν 8-11-36, ἐπέτειον τοῦ ὁλοκαυτώματος.]

Ἤξευραν, ὅτι δὲν ἠμποροῦσαν νὰ νικήσουν καὶ ἀπεφάσισαν ν’ ἀποθάνουν καὶ ἀπέθανον ὅλοι μὲ τὰς γυναῖκας των καὶ τὰ παιδιά των. Τοὺς εἶχεν ἐγκαταλείψει ὁ κόσμος ὅλος. Τὰ κράτη τὰ χριστιανικὰ δὲν ἐνδιεφέροντο δι’ αὐτούς.

Τὸ ἐλεύθερον Βασίλειον δὲν ἦτο ἕτοιμον νὰ δώσῃ καμίαν κρατικὴν βοήθειαν. ῏Ηλθαν ἐδῶ, μαζὶ μὲ τοὺς Κρῆτας ὁπλαρχηγούς, ἐθελονταὶ καὶ παιδιὰ τοῦ Μωριᾶ καὶ τῆς Ρούμελης καὶ ναῦται καὶ πλοῖα, ἀλλὰ μόνοι των, διότι τὸ Κράτος τὸ ἑλληνικὸν δὲν ἦτο ἕτοιμον. ᾽Επὶ πλέον ἔβρεχε ραγδαίως. ᾽Εμαίτετο ἡ καταιγίς. Βοήθεια αὐτὰς τὰς ἡμέρας ἀπὸ τὴν Κρήτην δὲν ἠδύνατο νὰ τοὺς ἔλθῃ.

Ἡ λογικὴ τοὺς εἶπε: ᾽Εγκαταλείψατε αὐτὸν τὸν τόπον καὶ πηγαίνετε μέσα εἰς τὰ βουνά. Ἀλλὰ τί δουλειὰ εἶχεν ἡ λογικὴ ἐμπρὸς στὸν ἡρωισμό; Δὲν ἤκουσαν τίποτε καὶ εἶπαν ἐκεῖνο, ποὺ ἔλεγαν καὶ οἱ ἀρχαῖοι Σπαρτιᾶται: «᾽Εδῶ εἴμαστε, ἐδῶ θὰ μείνωμε, ἐδῶ θ’ ἀποθάνωμε». Καὶ ἀπέθαναν ὅλοι. Ἄν ἐγλίτωσαν ὀλίγοι ἐδῶ καὶ ἐκεῖ, ἦτο θαῦμα.