Ο Θρυλικός «Ξωπατέρας»….

Όταν πρωτοδείτε το μοναστήρι της Οδηγήτριας από μακριά, θα νομίσετε ότι πρόκειται για παλιό κάστρο.

Παρότι βρίσκεται αρκετά μακριά από την ακτή που την λυμαίνονταν οι πειρατές, το μέρος ήταν τότε (16ος αιώνας) τόσο ερημικό όσο είναι και σήμερα, και η μόνη άμυνα εναντίον των πάσης φύσεως εχθρών (ληστών, Τούρκων, κ.λπ) ήταν τα ψηλά τείχη και οι ετοιμοπόλεμοι μοναχοί.

Ἀπόστολος Ἀρσάκης (6 ᾽Ιανουαρίου 1792 -16 ᾽Ιουλίου 1874)

Ὁ Ἀπόστολος Ἀρσάκης εἶναι εἷς τῶν μεγάλων ἐθνικῶν εὐεργετῶν, οἱ ὁποῖοι προσέφεραν μεγάλας περιουσίας εἰς τὴν πτωχὴν πατρίδα μας διὰ τὴν ἳδρυσιν σχολῶν, νοσοκομείων καὶ δι’ ἄλλους ἀγαθοεργοὺς σκοπούς.

᾽Εγεννήθη, ὅτε ἡ πατρίς μας ἦτο ἀκόμη ὑπόδουλος, τὴν 6ην ᾽Ιανουαρίου τοῦ 1792, εἰς τὸ μικρὸν χωρίον τῆς Βορείου ᾽Ηπείρου  Χοτάχοβον. ῾Ο πατήρ του Κυριᾶκος Ἀρσάκης ἦτο εὔπορος κτηματίας.

Δι’ αὐτὸ ὅμως ἐκινδύνευε νὰ θανατωθῇ ὑπὸ τοῦ Ἀλῆ πασᾶ τῶν ᾽Ιωαννίνων καὶ νὰ χάσῃ ἡ οἰκογένειά του τὴν περιουσίαν του.

Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα «η μεγάλη Κυρά της Ελλάδος» ( 11 Μαΐου 1771- 22 Μαΐου 1825)

ΕΝΩΠΙΟΝ ΑΥΤΗΣ Ο ΑΝΑΝΔΡΟΣ ΗΣΧΥΝΕΤΟ ΚΑΙ Ο ΑΝΔΡΕΙΟΣ ΥΠΕΧΩΡΕΙ

Γεννήθηκε στις 11 Μαΐου 1771, μέσα στις φυλακές της Κωνσταντινούπολης, δίπλα στο άψυχο σώμα του φυλακισμένου για τη δράση του στα Ορλωφικά πατέρα της Σταυριανού Πινότση, μετά τον κλονισμό που υπέστη η ετοιμόγεννη μάνα της Σκεύω όταν τον βρήκε νεκρό.

Βαφτίστηκε νεογέννητη μέσα στη φυλακή από τον Μανιάτη αγωνιστή Παναγιώτη Μπούρτζινο, συγκρατούμενο του πατέρα της, που της έδωσε το ασυνήθιστο όνομα της μάνας του, Λασκαρίνα και ο οποίος έμελλε να παίξει καθοριστικό ρόλο στη δράση της υπέρ της πατρίδας της.

Αν και καταγόταν από την Ύδρα, κληρονομικές διαφορές ανάγκασαν την μάνα της να καταφύγει με τη μικρή Λασκαρίνα στις Σπέτσες και να παλέψουν για την επιβίωση πράγμα που σκλήρυνε το χαρακτήρα της μελλοντικής ένδοξης καπετάνισσας.

Ιωάννης Βίλλιογλου ή Καπετάν Ράμναλης (1885 Ίσωμα Κιλκίς * – 5 Δεκεμβρίου 1923 Λαγκαδίκια Θεσσαλονίκης)

.

Γράφει ο Δημήτριος Νατσιός, Δάσκαλος

.

Αφιέρωμα μνήμης. Μορφές του Μακεδονικού Αγώνα

Το 1955 ο αείμνηστος Σταύρος Μάνεσης γυρίζει την Μακεδονία και μελετά τα γλωσσικά ιδιώματα. Εκεί συναντά γέρους που αναθυμούνται το δράμα της σκλαβιάς. Ένας εκατοχρονίτης γέροντας του λέει το εξής πρωτότυπο.

«Δεν μπορούσαμε να ζήσουμε σκλάβοι σε ξένα χέρια επ’ άπειρον το γραφτό έλεγε πως θα ενωθούμε με την Ελλάδα, γιατί Ελλάς θα πει…. Έλα».

Ίσως η αφελής αυτή «ετυμολογική» ανάλυση του εθνικού μας ονόματος να είναι και η ωραιότερη που έχει γραφτεί. Άθελά του όμως ο γέροντας, ετυμολόγησε μία άλλη λέξη, την ελευθερία, η οποία προέρχεται από το ρήμα έρχομαι, από τον μέλλοντα του «ελεύσομαι», που σημαίνει «θα έλθω».

Λορέντζος Μαβίλης. Ηρωικώς πεσών στη μάχη του Δρίσκου (28 Νοεμβρίου 1912)

.

Γεννήθηκε 6 Σεπτεμβρίου 1860 στην Ιθάκη. Πατέρας του ήταν ο Παύλος Μαβίλης, πρόεδρος των Δικαστηρίων της Ιονίου Πολιτείας και μητέρα του η Ιωάννα Καποδίστρια Σούφη, ανεψιά του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.

Από την πλευρά του πατέρα του ο Λορέντζος Μαβίλης είχε Ισπανική καταγωγή. Το εξελληνισμένο όνομά του ήταν Λαυρέντιος. Ξεκίνησε τις σπουδές του από το Εκπαιδευτήριο «Καποδίστριας» που είχε ιδρυθεί στην Κέρκυρα από το 1873.

Ο δάσκαλός του, ο Ιωάννης Ρωμανός, γρήγορα αντιλήφθηκε την ιδιοφυΐα του και τον σύστησε στην Αναγνωστική Εταιρεία της Κέρκυρας (θεωρείται ως σήμερα το αρχαιότερο πνευματικό ίδρυμα της Ελλάδας). Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η Αναγνωστική Εταιρεία ήταν αυτή που οργάνωσε και διαμόρφωσε το κίνημα για την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Αἰμιλιανὸς, ό έθνομάρτυς Μητροπολίτης Γρεβενών (1874 -πρώτη Ὀκτωβρίου τοῦ 1911)

«Νὰ μὴ βγαίνω ἀπ’ τὰ Γρεβενά; 

Μήπως εἶμαι Μητροπολίτης μόνο στὰ Γρεβενά;

Τὰ χωριά μου θὰ μείνουν χωρὶς τὸν πατέρα τους;»

Μητροπολίτης Γρεβενῶν Αἰμιλιανὸς

***

ΓΡΕΒΕΝΑ

ΟΤΑΝ, μικρὸ παιδὶ ἀκόμα, ἄκουγα στὰ κλέφτικα τραγούδια καὶ τ’ ὄνομα τῶν Γρεβενῶν, τὰ φανταζόμουνα σκαρφαλωμένα στὰ κατσάβραχα τῆς Πίνδου, ἐκεῖ στ’ ἀπάτητα λημέρια τοῦ Ζιάκα κι ὅλης τῆς δοξασμένης κλεφτουριᾶς τοῦ 21.

Φοβοῦμαι ἀλήθεια, ὅτι πολλὰ Ἑλληνόπουλα δὲν ἔχουν ἀκούσει οὔτε τ’ ὄνομα τῆς ἀρματωλικῆς οἰκογενείας τῶν Ζιακέων καὶ τὰ κλέφτικα τραγούδια, τ’ ἀφιερωμένα σ’ αὐτούς.

Τέσσερα ἀδέρφια βρέθηκαν στὸ μεγάλο χαλασμὸ τοῦ Μεσολογγιοῦ. Γιὰ τὸν ἀρματωλὸ Γιαννούλα Ζιάκα τραγουδᾶμε ἀκόμα στὴ Ρούμελη:

Ἡ θρησκευτικότητα τοῦ μεγάλου Γορτύνιου ἀγωνιστή τοῦ 1821 Δημητράκη Πλαποῦτα* ( 15 Μαΐου 1786 – 27 Ἰουλίου 1864)

Εικόνα από:arcadia.ceid.upatras.gr

τοῦ ἀρχιμ. Ἰακώβου Κανάκη

Εἶναι γεγονός ὅτι μερικοί ἐκ τῶν ἀγωνιστῶν καί ἡρώων τοῦ ᾽21 δέν εἶναι τόσο γνωστοί στούς περισσότερους συμπολίτες μας καί ἰδίως στίς νέες γενεές. Εἶναι μεμονωμένα πρόσωπα ἤ καί οἰκογένειες πού πραγματικά ξεκληρίστηκαν στούς ἀγῶνες τοῦ γένους χωρίς κἄν νά τιμηθοῦν ἤ ἀντίθετα τιμωρήθηκαν ἀπό ἀρχές καί ἐξουσίες.[1]

Νομίζω ὅτι μιά τέτοια περίπτωση εἶναι καί ἡ οἰκογένεια τῶν Πλαπουταίων, τῶν κορυφαίων αὐτῶν ἀγωνιστῶν τῆς Ἐπανάστασης.[2] Μάλιστα, κορυφαῖος ἐξ αὐτῶν εἶναι ὁμολογουμένως ὁ Δημητράκης Πλαποῦτας.

Γιά τήν ἔρευνα τοῦ θέματός μας δέν βρήκαμε ἄπειρες πληροφορίες ἀλλά ὅσες ἐντοπίσαμε ἦταν ἱκανές γιά νά θίξουμε τήν ἱστορική γορτυνιακή μορφή τῆς Ἐπανάστασης ἀπό τό χωριό Παλούμπα.

Λάζαρος Κουντουριώτης (1796 – Ἰούλιος 1852)

Ὁ Λάζαρος Κουντουριώτης ἐγεννήθη τῷ 1796 ἐν Ὕδρα, ὅπου καὶ ἐδεδάχθη τὰ ἑλληνικὰ γράμματα.

Μόλις 14 ἐτῶν ἀνέλαβε τὴν διεύθυνσιν τῶν ἐμπορικῶν ἐργασιῶν τοῦ πατρός του ἐν Ὕδρα, ἐπειδὴ οὗτος διέμενεν ἐν Γενεύῃ τῆς Ἰταλίας.

Ὁ Κουντουριώτης ἦτο ἀνὴρ θεοσεβής, πρᾷος, ὀλιγόλογος καί σοβαρός. Ἠγάπα τὴν ἀλήθειαν, οὐδέποτε δ᾽ ἐξετίμα τὸν ψεύστην, ὅσα ἄλλα προτερήματα καὶ ἂν εἶχεν.

Ὁ πατὴρ τοῦ Λαζάρου ἀπέθανε δολοφονηθείς. Μετὰ ἔτη ἦλθεν ὁ φονεὺς εἰς Ὕδραν καὶ διὰ τοῦ πνευματικοῦ ἐζήτησε συγχώρησιν παρὰ τοῦ Λαζάρου, ὅστις τὸν συνεχώρησε.

Καὶ ὅταν ὁ φονεὺς ἐδυστύχησε, τὸν συνέδραμε χρηματικῶς· ὅταν, ἕνεκα ἀσθενείας, δὲν ἠδύνατο νὰ ἐργάζηται, τῷ ἐχορήγησε σύνταξιν· καὶ ὅταν ἀπέθανε, τὸν ἐκήδευσεν ἰδίᾳ δαπάνῃ.

Ρήγας Βελεστινλῆς «τὸ αἶμα τοῦ ἐχύθη εἰς τὴν ὑγρὰν φυλακὴν τοῦ Βελιγραδίου τὴν νύκτα τῆς 24ης Ἰουνίου 1798»

Εἰς τὸ Βελεστῖνον (Φερὰς) τῆς Θεσσαλίας ἐγεννήθη ὁ Ρήγας (1757).

Τὸ πραγματικόν του πατρώνυμον ἦτο Κυριαζῆς, ὁ ἴδιος ὅμως ὑπέγραφεν ὡς Ρήγας Βελεστινλῆς. Οἱ λόγιοι τὴς ἐποχῆς του τὸν ὠνὁμασαν Φεραῖον.

Ὁ Ρήγας ἐμορφώθη εἰς ἕνα ἀπὸ τὰ περίφημα σχολεῖα τοῦ Πηλίου (Ζαγοράν). Νέος, μὲ σῶμα ἀθλητικὸν καὶ ψυχὴν γενναίαν, δέν ἦτο δυνατὸν νὰ δεχθῇ τὰς πιέσεις τῶν Τούρκων.

Φαίνεται δὲ ὅτι ἐφόνευσεν ἐνα Τοῦρκον, ὁ ὁποῖος ἠθέλησε νὰ τὸν ἀγγαρεύσῃ. Κατέφυγεν εἰς τὴν Κων/πολιν καὶ κατόπιν εἰς τὸ Βουκουρέστιον, ὅπου ἔγινε γραμματεὺς τοῦ ἡγεμόνος Μαυρογένη.

Ἔκεῖ ἔμαθε ξένας γλώσσας καὶ ἐμορφώθη περισσὸτερον.

Σαράντης Αγαπηνός – Καπετάν Τέλλος Άγρας (7 Ιουνίου 1907)

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1880 αλλά ο πατέρας του τον έγραψε στα μητρώα αρρένων των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας από όπου και κατάγονταν . Μεγάλη ιστορική οικογένεια των Αγαπηνών . Οι πρόγονοι του είχαν μεγάλη δράση κατά την Επανάσταση του 1821.

Ο ενθουσιασμός και η αγάπη του για την Ελλάδα τον οδήγησαν να εγγραφή στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων από όπου και αποφοίτησε με πολλή καλή επίδοση.

Και ενώ θα μπορούσε να μείνει στην Φρουρά Αθηνών αυτός προτίμησε να περάσει τα σύνορα και να έρθει στην κεντρική Μακεδονία στον βάλτο των Γιαννιτσών, όπου ο Ελληνικός Μακεδονικός λαός υπόφερε από τους δύο δυνάστες του , τους Τούρκους και τους Βούλγαρους , οι οποίοι Βούλγαροι είχαν ξεκινήσει αγώνα τρομοκρατίας εκφοβισμού και εξόντωσης του Ελληνικού λαού.