Στα μονοπάτια του παλιού καιρού «Παλιό πανηγύρι στο χωριό»

Ανύπαντρες κοπέλες από το Νιοχώρι, φορώντας τα γιορτινά τους, σε παλιό πανηγύρι του χωριού

Πανηγυριώτισσα

Ο χαρμόσυνος ήχος από τις καμπάνες ξεσήκωνε το χωριό. Ξημέρωνε η γιορτή της Αη – Τριάδος. Από το απόγιομα της προηγούμενης μέρας είχαν αρχίσει οι προετοιμασίες. Όλο το χωριό ανάκατο.

Πρωτεργάτες ο Αλέξαντρος και ο Μήτσος που ήταν επίτροποι στην εκκλησιά. Άνθρωποι απλοί και ευσεβείς με ιδιαίτερη αγάπη για την εκκλησιά και πίστη στην τριαδικότητα του Θεού.

Κερασινός – Ο Ιούνιος στον Πόντο

Ο μήνας Ιούνιος στον Πόντο λέγεται «Θερ’νός», αλλά κυρίως «Κερασινός» ή αλλιώς «Κερασάρτς».

Καθ’ ότι στη διάρκεια του ωρίμαζαν τα κεράσια, τα ξακουστά κεράσια του Πόντου. Άλλωστε την Κερασούντα τη θεωρούσαν πατρίδα της κερασιάς.

Ο Κερασινός φέρ’ τον ήλον, κοκκινίζ’ κ’ ευτάει σε μήλον

Το πανηγύρι της Αγίας Ειρήνης και το «Αγιασμένο νερό»

Νικόλαος  Σταυριανός

Στα παλιά τα χρόνια, όταν πλησίαζε η γιορτή της Αγίας Ειρήνης, τότε άρχιζαν οι ετοιμασίες στον Κάβο Μαλιά.

Γυναικόπαιδα και άντρες Βελανιδιώτες, πήγαιναν στο μοναστήρι, έπαιρναν την εικόνα της Αγίας και την πήγαιναν στο Αγιασμένο νερό.

Πρωτομαγιάτικο στεφάνι

Επιμέλεια-Ανάρτηση: Τάκης Ευθυμίου

Το μοναδικό, σχεδόν, έθιμο που εξακολουθεί να μας συνδέει με την παραδοσιακή Πρωτομαγιά, είναι το πρωτομαγιάτικο στεφάνι.

Η Πρωτομαγιά είναι μια γιορτή της άνοιξης και της φύσης με πανάρχαιες ρίζες, πλούσια σε εκδηλώσεις σε παλαιότερες εποχές.

Την Άνοιξη στον Πόντο

Και στον Πόντο η εποχή αυτή του χρόνου λεγόταν «Άνοιξη», από το αρχαίο «Άνοιξις». Οι Πόντιοι ήταν πολύ επιφυλακτικοί για τον ερχομό της εποχής αυτής, από άποψη καιρικών συνθηκών, μιας και ο καιρός ήταν άστατος.

Ορισμένες φορές έκανε τόσο πολύ κρύο, ώστε ο καιρός θύμιζε χειμώνα

Προσκύνημα στους Αγίους Τόπους

Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης)

Το μεγαλύτερο ευτύχημα για κάθε Πόντιο ή Πόντια ήταν το προσκύνη­μα στους  Αγίους Τόπους, να πάνε σον «Αεν Τάφον, σό χατζιλούχ.  

Η επί­σκεψη αυτή εκτός από την ψυχική ικανοποίηση, προσπόριζε και τον τιμητικό τίτλο του Χατζή, γι’ αυτό συνηθισμένη ήταν η ευχή: Χατζής ή Χατζάβα νά ‘ίνεσαι.

Tα παλιά έθιμα του Πάσχα στην Κρήτη

Στην Κρήτη, τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι πολλά και πέρα από τα γνωστά που ισχύουν σε όλη την Ελλάδα, όπως κόκκινα αυγά, ετοιμασίες κ.λπ. υπάρχουν και τα εξής τουλάχιστον στα χωριά.

Όλη τη Μεγάλη Εβδομάδα δεν ακούν τραγούδια, δεν τραγουδάνε ούτε σφυρίζουν, στα καφενεία δεν παίζουν χαρτιά και με ένα σπαούλι (σπάγκο) κρεμούν τον Φάντη της τράπουλας από το ταβάνι.

Η Μεγάλη Παρασκευή στη Σμύρνη

Τη Μεγάλη Παρασκευή στη Σμύρνη, όλα τα εγγόνια έπρεπε να μαζευτούν στο σπίτι του παππούλη (παππού).

Φωτιά δεν άναβε εκείνη την ημέρα στο τζάκι, παρά μόνο για το βράσιμο της φακής, χωρίς λάδι μόνο με γλυκάδι (ξύδι) και λίγο ψωμάκι και όχι σε στρωμένο τραπέζι.

Πάσχα στο χωριό -στα παλιά τα χρόνια

Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι Δολιχαίες ζύμωναν το πασχαλόψωμο. Το λέγανε «φτασμιδίτικο» και παρασκευαζόταν όπως τα τσουρέκια, αλλά η μαγιά γινόταν με βασιλικό και ρεβίθια.

Το έψηναν εκείνη την ημέρα και το έτρωγαν την Κυριακή του Πάσχα. Την ίδια μέρα, όπως και σήμερα, έβαφαν τα κόκκινα αυγά.

Η οικογένεια και οι σχέσεις μεταξύ τους

Οικογένεια στην Σαντά

Στάθης Αθανασιάδης (Γεροστάθης)

Ονόματα των μελών: Κύρτς ή πατέρας, μάνα, πάππος, καλομάνα, λυκοπάππος (πατέρας του παππού), αρκοπάππος (πάππος του παππού), λυκοκαλομάνα (μητέρα της γιαγιάς), αδελφός, αδελφή, ταής (θείος), θεία.

Η γυναίκα ονόμαζε τον άνδρα της εκείνος, οικοκύρτς ιμ’, άρθωπο μ’ τον πεθερό, τους κουνιάδους (αντραέφα) και τους στενούς συγγενείς προσφωνούσε αφέντα, την πεθερά και τις στενές συγγενείς κυρά.