You are currently browsing the category archive for the ‘Λαογραφία’ category.
Νταν….νταν…νταν χτυπάει ιδιόρρυθμα και λυπητερά η καμπάνα του χωριού, για να αναγγείλει το θάνατο σε ολόκληρο το χωριό.
Στο άκουσμα του θλιβερού ήχου της καμπάνας του χωριού, που επαναλαμβάνεται πέντε ή έξι φορές και η ηχώ της λαγκαδιάς τον μεταφέρει σε όλο το χωριό και στα γύρω καταράχια, όλοι ξαφνιάζονται και βγαίνουν στα παράθυρα και στα μπαλκόνια και ρωτάνε να μάθουν «ποιος πέθανε;».
Ήταν ένας φτωχός με πολλά παιδιά και δούλευαν με τη γυναίκα του όλη μέρα.
Κάθε βράδυ που ήταν κουρασμένοι, ήθελαν να φάνε το ψωμάκι τους ήσυχα κι αγαπημένα, κι έπειτα να πιάσει ο πατέρας τη λύρα του να χορεύουν τα παιδιά και να περνούν ζωή αγγελική.
Στα Ρίζια, όπως και στα περισσότερα χωριά του Έβρου και της Θράκης, η Κυριακή των Βαΐων ήταν ιδιαίτερα σημαντική μέρα, κυρίως για τα κορίτσια του χωριού.
Πρωί-πρωί της Κυριακής, ξεκινούσαν για να γυρίσουν τη Βάια. Ήταν μια αυτοσχέδια κούκλα που την έφτιαχναν με το «γλιτίρι» (μακρύ κομμάτι στρόγγυλου λεπτού ξύλου που κατέληγε σε σχήμα «Λ» λάμδα).
Στις 9 Μαρτίου γιορτάζεται η γιορτή των Σαράντα Μαρτύρων, ο λεγόμενος «Αη-Σαράντς».Εκείνη τη μέρα επικρατεί το έθιμο να φτιάχνουν οι γυναίκες «ακ’τμαδις» (κρέπες) και να τις γαρνίρουνε με ζάχαρη ή μέλι, με κανέλα ή καρύδια.
Παλιότερα, στην τοποθεσία «Αη-Νικόλας» κοντά στο ποτάμι (Άρδας) υπήρχε ένα μικρό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Εκεί μαζευόταν χωριανοί κι έκαναν γλέντι, όπως εκείνοι ήξεραν εκείνα τα χρόνια τα καλά.
Από το βιβλίο του Ιερέα Χρήστου Αθ. Κομνηνού «ΛΥΚΟΥΡΕΣΗ – ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΑΘΗΝΑ 1996». Η κτηνοτροφία ήταν βασική απασχόληση όπως και η γεωργία.
Δεν υπήρχε σπίτι που να μην είχε γιδοπρόβατα. Για λίγα, για πολλά, από πάππου προς πάππου και μέχρι σήμερα. Τα πιο παλιά χρόνια το Λυκούρεση συγκέντρωνε μέχρι 10.000 γιδοπρόβατα.
Του Νίκου Ψιλάκη
Εθιμο μοναδικό, όσο μοναδικός είναι και ο τόπος, όσο μοναδική είναι και η ιδιότυπη κοινωνία, αρμονική συνύπαρξη ποιμένων και ναυτικών. Τα «ζυμαρένια ανθρωπάκια του Αγίου Αντωνίου». Ή αλλιώς, τα ανθρωπόσχημα τάματα που σημάδεψαν γενιές και γενιές Σφακιανών.
Τόπος άγονος, γη ξερή, μα από τα σπλάχνα της προβάλλουν πότε κάποιες αρχαίες κολόνες, πότε όστρακα από σπασμένα κεραμικά, πότε απομεινάρια και μνήμες από μεγάλα πολεμικά γεγονότα.
Το έθιμο με τα κυπαρίσσια και τα πορτοκάλια στο Ασβεστοχώρι
Από την αρχαιότητα εντυπωσίαζαν τα αειθαλή δέντρα που διατηρούν το εαυτό τους ζωντανό όλο το χρόνο. Συχνά τα λάτρευαν γιατί πίστευαν ότι είχαν μια δύναμη αιωνιότητας. Ιδιαίτερα τα κυπαρίσσια τα ταύτιζαν με την αιωνιότητα και αποτελούσε σύμβολο αθανασίας.
Άλλο ένα πανάρχαιο έθιμο του λαού μας είναι το «σπάσιμο του ροδιού». Το έθιμο αυτό ξεκίνησε από την Πελοπόννησο.
Το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία, ντυμένοι όλοι με τα καλά τους ρούχα για να παρακολουθήσουν τη Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου και να υποδεχτούν το νέο χρόνο, καλό κι ευλογημένο.
Από την παραμονή το βράδυ τα παιδιά τραγουδούσαν τα κάλαντα…
Αρχιμηνιά και αρχιχρονιά
ψιλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή καλός μας χρόνος
εκκλησιά με τ΄αγιο θρόνος…
Του Χρίστου Γ. Γεωργίου (+1972).
Την νύχτα της 23ης προς την 24η Δεκεμβρίου τα παιδιά του Γέρμα, ιδίως του δημοτικού σχολείου, γυρίζουν καθ’ ομάδες στα σπίτια του χωριού και ψάλλουν τα Κόλιαντα. Τα Κόλιαντα είναι τα λεγόμενα αλλού Κάλανδα (1).
Το κάθε παιδί κρατάει στο χέρι του μία ράβδο, που το ένα άκρο της είναι εξογκωμένο, για να κτυπά τις πόρτες κι έχει κρεμασμένο από τον ώμο του ένα σακίδιο, για να βάζει τα δώρα, που θα του δίνουν. Μερικά παιδιά, ιδίως εξωσχολικά, κρεμνούν επάνω τους και κουδούνια.
Πρόσφατα σχόλια