Ο θρύλος της Παναγίας της Παρηγορήτισσας

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παρηγορήτισσας

Ο Ναός της Παρηγορήτισσας στην Άρτα, άρχισε να χτίζεται γύρω στο 1260, σύμφωνα με τις πηγές, από το Μιχαήλ Β’ Άγγελο Κομνηνό-Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου, και τη γυναίκα του βασίλισσα Θεοδώρα, την κατοπινή Αγία Θεοδώρα και πολιούχο της πόλης της Άρτας.

Δε γνωρίζουμε αν αποπερατώθηκε αυτός ο πρώτος ναός ή αν έμεινε στη μέση.

Αυτό που γνωρίζουμε σίγουρα από τις πηγές είναι ότι ολοκληρώθηκε από το διάδοχο του Μιχαήλ, το γιο του Νικηφόρο Α’ Άγγελο Κομνηνό-Δούκα και τη γυναίκα του Άννα Παλαιολογίνα Κατακουζηνού.

῾Η ἐκστρατεία τοῦ Μαυροκορδάτου στὴν Ἤπειρο καὶ ἡ μάχη τοῦ Πέτα (4 Ἰουλίου 1822)

Η εικόνα από:www.tdmhellas.gr

 Οἱ Σουλιῶτες ἐπωφελήθηκαν ἀπὸ τὸν ἐμφύλιο πόλεμο τῶν Τούρκων στὴν Ἤπειρο καὶ ξαναγύρισαν στὴν πατρίδα τους, στὸ ἡρωϊκὸ Σούλι.

Ὅταν ὅμως ὁ Χουρσὶτ νίκησε τὸν Ἀλῆ-πασᾶ, τὰ ἔβαλε καὶ μὲ τοὺς Σουλιῶτες, γιατὶ δὲν ἤθελε νὰ εἶναι κοντὰ στὰ Γιάννενα μιὰ ἐμπειροπόλεμη ὁμάδα ῾Ελλήνων.

Οἱ Σουλιῶτες ζήτησαν τὴ βοήθεια τῆς ἑλληνικῆς κυβέρνησης.

Ὁ πρόεδρος Ἀλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ποὺ βρισκόταν τότε στὸ Μεσσολόγγι, δέχτηκε νὰ βοηθήση τοὺς Σουλιῶτες καὶ συγκέντρωσε στράτευμα ἀπὸ 6.000 ἄνδρες καὶ μ’ αὐτὸ προχώρησε πρὸς τὴν Ἤπειρο.

Στὴν ἐκστρατεία αὐτὴ πῆραν μέρος καὶ ξένοι ἐθελοντές φιλέλληνες μὲ ἀρχηγὸ τὸ Νόρμαν.

Η Νικηφόρα Μάχη των Δολιανών (18 Μαΐου 1821)

Εικόνα από:www.youtube.com

Η νικηφόρα μάχη των Δολιανών στις 18 Μαΐου 1821 υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μάχες κατά την έναρξη της ελληνικής εθνικοαπελευθερωτικής επανάστασης του 1821.

Όπως είναι γνωστό, η Τρίπολη το 1821 ήταν για τους Τούρκους το διοικητικό, στρατιωτικό και οικονομικό κέντρο ολόκληρου του Μοριά (Πελοποννήσου) και επομένως η κατάληψή της είχε μεγάλη στρατηγική σημασία για την εξέλιξη της ελληνικής επανάστασης.

Με απώτερο στόχο την άλωση της Τριπολιτσάς ο Γέρος του Μοριά, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, συνέλαβε το σχέδιο του αποκλεισμού της πόλης με την οργάνωση τεσσάρων στρατοπέδων σε στρατηγικά σημεία στα βουνά γύρω από την πόλη.

Μονή Σέλτσου «ο χαλασμός των Μποτσαραίων» (20 -21 Απριλίου 1804)

Η Δέσπω Σέχου Μπότση Εικόνα από:www.epirus-ellas.gr

Στην περιοχή των Πηγών, και σε απόσταση δύο ωρών με τα πόδια, βρίσκεται και το ιστορικό μοναστήρι του Σέλτσου.

Η Μονή Σέλτσου οφείλει τη φήμη της στην ιστορική μάχη που έγινε στην περιοχή της τον Απρίλη του 1804 μεταξύ των στρατευμάτων του Αλή Πασά και των Σουλιωτών, και στον ηρωισμό και την αυτοθυσία των τελευταίων, οι οποίοι, όπως στο Ζάλογγο, προτίμησαν το θάνατο και το γκρέμισμα στον Αχελώο από την αιχμαλωσία και την ατίμωση.

Τό σπιτικό καρβέλι

Σφραγίδα πρόσφορου

τοῦ Τάκη Εὐθυμίου

Τὸ ζύμωμα τοῦ σπιτικοῦ καρβελιοῦ καὶ τὸ ψήσιμο στὸν παραδοσιακὸ φοῦρνο ἢ στὴ γάστρα ἦταν ἡ συχνότερη φροντίδα κάθε ἁγιωργίτικης νοικοκυρᾶς τὸν παλιὸ καιρὸ στὸ χωριό μας.

Τὸ ξύλινο σκαφίδι, ἡ πινακωτή, ἡ λεπτὴ σήτα μὲ ξύλινο στεφάνι, δήλ. τὸ κόσκινο ἦταν τὰ ἀπαραίτητα σύνεργα παρασκευῆς ψωμιοῦ. Τὸ ζύμωμα εἶναι κουραστικὴ δουλειά, ὅμως ἡ νοστιμιὰ καὶ μοσχοβολιὰ τοῦ φρέσκου ψωμιοῦ ἀποζημιώνει στὸ ἀκέραιο.

ΖΩΗΣ ΚΑΠΛΑΝΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΝΟΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΕΥΕΡΓΕΤΟΥ (1736 – 20 Δεκ.1806)

(Ἐκ τοὐ περιοδικοῦ «Ζωὴ τοῦ Παιδιοῦ» Διασκευὴ Θ. Μακροπούλου)

Ἀπὸ μικρὸς ὁ Ζώης Καπλάνης ὑπῆρξεν ἥρως τῆς ζωῆς. Θὰ ἦτο τεσσάρων ἐτῶν — ἐκεῖ πέραν εἰς τὸ χωρίον τῆς Ἠπείρου Γραμμένον — ὅταν ἀπέθανεν ἡ καλή του μήτηρ.

Τὸ θέαμα τῆς ἐξηπλωμένης ἀψύχου γυναικὸς ὁ Ζώης δὲν τὸ ἐλησμόνησε ποτέ.

Ὀλίγα ἔτη βραδύτερον ὁ πατήρ του ἐνυμφεύθη καὶ πάλιν. Δυστυχῶς ἡ μητρυιὰ δὲν συνεπάθησε καθόλου τὸ ξένον παιδί.

Δὲν παρῆλθε πολὺς καιρὸς καὶ νέα συμφορὰ ἐκτύπησε τὸν μικρὸν Ζώην:

Ἀπέθανε καὶ ὁ πατήρ του! Συνῆλθεν ὅμως ταχέως καὶ ἀπεφάσισε νὰ ἐργασθῇ, διὰ νὰ συντηρήσῃ τὸν ἑαυτόν του καὶ τὴν μητρυιάν, τὴν ὁποίαν δὲν ἤθελε νὰ ἐγκαταλείψῃ.

ΗΡΩΙΔΕΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Τὴν 28ην Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 1803 ἡ ἑλληνικὴ ἱστορία ἔχει νὰ παρουσιάσῃ μοναδικὸν εἰς ὅλον τὸν κόσμον γεγονός.

Ἄγριος καὶ παγερὸς βορρᾶς μὲ ἄφθονον χιόνα ἐμάστιζε τὰ ἠπειρωτικὰ βουνά· ψυχὴ δὲν ἐτόλμα νὰ ἐξέλθῃ τῆς θύρας.

Καὶ ὅμως ὀλίγοι ἀνδρεῖοι Σουλιῶται μὲ τὰς οἰκογενείας των ἐμάχοντο ἀπηλπισμένοι εἰς τὸ Ζάλογγον τῆς Ἠπείρου ἐναντίον τῶν στρατευμάτων τοῦ Ἀλῆ ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας των. Φεύγοντες ἀπὸ τὴν ἡρωικὴν πατρίδα των, κατόπιν συνθήκης, δὲν ἐπρόφθασαν νὰ ἀσφαλισθοῦν εἰς ἔδαφος φιλικὸν καὶ κατεδιώχθησαν δολίως.

Κλεισμένοι λοιπὸν εἰς τὴν ὁμώνυμον μονὴν τοῦ ἀποτόμου ἠπειρωτικοῦ ὄρους Ζαλόγγου προσπαθοῦν νὰ ἀντιστοῦν. Ὀλίγοι μόνον ἐσώθησαν κατόπιν ἡρωικῆς ἐξόδου.

Η ανατίναξη στο Κούγκι. Η αυτοθυσία του καλόγερου Σαμουήλ και των Σουλιωτών

 Στις 13 Δεκεμβρίου του 1803, το Σούλι ήταν υπό την πολιορκία του Αλή Πασά.

.

Μετά από πολυήμερη άμυνα, οι Σουλιώτες λύγισαν από την πείνα και τις κακουχίες και αναγκάστηκαν να συνθηκολογήσουν.

.

Συμφώνησαν να παραδώσουν τα όπλα τους και να απομακρυνθούν από το Σούλι.

.
Ο κοσμοκαλόγερος Σαμουήλ έμεινε τελευταίος, μαζί με λίγους συντρόφους του, ηλικιωμένους και βαριά τραυματίες, για να παραδώσουν την μπαρουταποθήκη, που ήταν μέσα στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής.

.

Πριν την ανατίναξη, ένας από τους ανθρώπους του Αλή Πασά προκάλεσε λεκτικά τον Σαμουήλ, λέγοντας του:

Η γυναίκα από τη Φούρκα

Εικόνα από:www.ipernity.com

Του Δημήτρη Χατζή

Ήτανε και μιά γυναίκα στη Φούρκα πού περίμενε τους στρατιώτες να “ρθούνε. Ο άντρας της κάπου θα κλείστηκε σε καμιά πολιτεία πού πήγαιναν την άνοιξη και δουλεύανε χτίστες. Οι άλλοι γυρίσανε το χινόπωρο, εκείνος δε φάνηκε. Κάποιος είπε κάποτε στη γυναίκα πώς τον πήρανε στρατιώτη.

Αύτη δεν ήξερε τί μπορούσε να κάνει έτσι μονάχη πού απόμεινε. Δεν είχε γελάδα, κατσίκια, τίποτα δεν είχε, αυτόν τον άντρα μονάχα και πήγαινε με τούς άλλους την άνοιξη και δουλεύανε χτίστες και κονομούσανε το καλαμπόκι για το χειμώνα.

Πήρε τώρα και γύριζε τα χωριά, πούλησε στην αρχή τα μπακίρια, άλλαξε κατόπι τα στρωσίδια με τίποτε καλαμπόκι όσο πού το σπίτι της απόμεινε με τέσσερις τοίχους. Κάποτε αν έβρισκε καμιά μέρα δούλευε στα ξένα χωράφια και της δίνανε λίγο ψωμάκι.

23 Οκτωβρίου 1943: Οι Γερμανοί καίνε την Καλουτά στο Ζαγόρι.

Η ΚΑΛΟΥΤΑ στις ΦΛΟΓΕΣ των ΓΕΡΜΑΝΩΝ – Οκτώβρης του 1943.

(Άρθρο του αείμνηστου Τάκη Σακελλαρίου, επί χρόνια πολλά
Δάσκαλου στα Πρότυπα Δημοτικά Σχολεία της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας)

.

Φθινοπωρινό πρωϊνό του 1943. Η Καλουτά είχε ξυπνήσει από έναν εφιαλτικό, ταραγμένο ύπνο. Κακά μαντάτα απλώνονταν γύρω. Οι Γερμανοί κατακτητές σκύλιασαν από το λεβέντικο πνεύμα της Αντίστασης του λαού μας, από την αυτοθυσία του για τη λευτεριά, και είχαν επιδοθεί σε βάρβαρα αντίποινα.

Οι Λυγκιάδες είχαν παραδοθεί στις φλόγες  και ογδόντα ψυχές κάηκαν στα σπίτια τους. Εκκαθαριστικές επιχειρήσεις ετοιμάζονταν.

…. «Προσοχή! Προσοχή! Γερμανική φάλαγγα πέρασε από το Στόμιο της Κόνιτσας και ξεχύθηκε στ’ ακρινά χωριά του Ζαγοριού! Μην απομακρύνεστε από τα σπίτια σας και βγάλτε τίποτα όξω!»

ανήγγειλε ο τηλεβόας το τρομερό μαντάτο από την πλατεία του χωριού.

Μείναμε βουβοί κι άλαλοι!