Αἱ ἄγνωστοι ἡρωΐδες τῆς ἐλευθερίας (23 Δεκεμβρίου 1803)

Τὴν 23ην Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 1803 ἡ ἑλληνικὴ ἱστορία ἔχει νὰ παρουσιάσῃ μοναδικὸν εἰς ὅλον τὸν κόσμον γεγονός.

Ἄγριος καὶ παγερὸς βορρᾶς μὲ ἄφθονον χιόνα ἐμάστιζε τὰ ἠπειρωτικὰ βουνά˙ ψυχὴ δὲν ἐτόλμα νὰ ἐξέλθῃ τῆς θύρας.

Μαργώνεις, καμάρι μ; (κρυώνεις-καμάρι-μ;)

Φωτογραφία του Κώστα Μπαλάφα. Δεκαετία ’50.

Τέτη Σώλου

Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος. Η Ελλάδα ερείπια, οι Έλληνες διχασμένοι, τα σπίτια ορφανεμένα, η φτώχεια αβάσταχτη.

Η μάνα στα μαύρα και στο πρόσωπό της χαραγμένη η Ιστορία. Μοναδική της περιουσία ένα γουρούνι και στην πλάτη το παιδί.

Παραδοσιακή κασόπιτα Ηπείρου

Υλικά

500 γραμ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
300 γραμ. σκληρή φέτα
1 αυγό
2 κουταλάκια αλάτι
1 ποτήρι του κρασιού ελαιόλαδο
4-5 ποτήρια νερό, ή όσο πάρει
λίγο βούτυρο για άλειμμα

Τιμώντας τη γυναίκα της Κοιλάδας του Αχελώου και της Ηπείρου – «Λαμπρινή Λιάπη»

Γράφει η Κατερίνα Σχισμένου*

Η γυναίκα της της Κοιλάδας του Αχελώου και της Ηπείρου γενικότερα είναι μια γυναίκα της διαφοράς, είναι η γυναίκα που όσα κι αν πούμε είναι λίγα για αυτήν. Είναι η γυναίκα που κουβάλησε στις πλάτες της, όχι μόνο μια βαριά παράδοση αλλά και μια αιωνόβια ζωή. Τη ζωή και τον ένδοξο πολιτισμό όλης της Ηπείρου.

Γεννημένη και μεγαλωμένη στις πιο δύσκολες συνθήκες, επιβίωσε και επιβιώνει με το χαμόγελο της πιο λαμπρής μέρας και του πιο μεγαλειώδους τοπίου γιατί μ’ αυτό έχει ζυμωθεί, σ’ αυτό εκπέμπει και δίνει υψηλά μαθήματα ήθους και αξιοπρέπειας.

Κολοκυθοκεφτέδες από το Παλαιοχώρι Συρράκου

Νόστιμα, παραδοσιακά και υγιεινά με αγνά υλικά από τα Τζουμέρκα της Ηπείρου!

Της Ελευθερίας Μπούτζα

Υλικά:

Κολοκυθανθοί από 10 κολοκύθια ψιλοκομμένα
1 τριμμένη πατάτα, 1 τριμμένο κολοκύθι
3 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα
μισό ματσάκι δυόσμο και μισό άνηθο, ψιλοκομμένα
150-200 γραμμάρια τυρί φέτα τριμμένη
2-3 κουταλιές σούπας αλεύρι για όλες τις χρήσεις για το μείγμα και 1 αυγό
αλάτι, πιπέρι, ελαιόλαδο για το τηγάνισμα

16 Αυγούστου 1943: «το αληθινό πρόσωπο του ναζισμού στο Κομμένο της Άρτας»

Αφήγηση Δήμητρας Αποστόλου

Παίρνω το δρόμο για τα χωράφια μας. Χαμός πίσω μου.  Φωτιές και  καπνοί, κλάματα, θρήνοι, εκρήξεις, φωνές, σφαίρες, αμέτρητες σφαίρες  παντού, πανδαιμόνιο.

Φτάνω εκεί στη στροφή, βλέπω σκοτωμένη και  ξαπλωμένη στο δρόμο τη θεία Γούλαινα. Την άγγιξα και τη γύρισα. Δεν  άντεξα και συνέχισα μέσα στο χαμό και στη νίλα.

Φτάνω σ’ ένα χαντάκι, σχεδόν έξω απ’ το χωριό. Δεκαπέντε νοματαίοι  σκοτωμένοι και πεσμένοι όπως να ’ναι. Οικογένεια ολόκληρη.

[Κόνιτσα]Το δέντρο …που μετατράπηκε σε Εκκλησιά του Αγίου Παϊσίου

Αυτό το εκκλησάκι χτίστηκε -με πίστη και αγάπη- στο εσωτερικό ενός δέντρου ακολουθώντας τα  βήματα του Άγιου Παϊσίου 22 χιλιόμετρα βόρεια της Κόνιτσας στο χωριό Αγία Βαρβάρα.

Το υπεραιωνόβιο δέντρο (δρυς) στο εσωτερικό του είχε υποστεί αρκετές φορές καταστροφές και πυρκαγιές, με αποτέλεσμα κάθε χρόνο η κατάσταση του να επιδεινώνεται.  

Χάρη, όμως, στην ιδέα και πρωτοβουλία ενός κατοίκου του χωριού Αγία Βαρβάρα σώθηκε για να μετατραπεί σε προσκυνηματικό τόπο του Άγιου Παΐσιου.

O Μάης στην Ήπειρο- Έθιμα και παραδόσεις

Πρωτομαγιά στη Βήσσανη

Σύμβολο της άνοιξης, μήνας των λουλουδιών και της φύσης, αλλά και μήνας φορτισμένος με μαγική επήρεια. Πρώτη φροντίδα του λαού για την Πρωτομαγιά το φτιάξιμο του μαγιάτικου στεφανιού. Δεμένο με κόκκινη κορδέλα και κρεμασμένο στην πόρτα ή το παράθυρο, για να ακουμπάει το σπίτι και να του δίνει δύναμη.

Για τους βοσκούς, ο δρόμος του γυρισμού στα κορφοβούνια ήταν ελεύθερος. Μάϊο και αρχές Ιουνίου μεταφέρονταν τα κοπάδια στα ορεινά βοσκοτόπια. Οι γεωργοί προτιμούσαν να μη βρέχει το Μάϊο.

Ὁ μικρὸς Ζώης Καπλάνης στὰ Γιάννινα ξημερώνοντας Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας

Κώστας Μάνης

Ἦταν στὸ ἀναγνωστικὸ κάποιας τάξης τοῦ Δημοτικοῦ. Περιέγραφε μία κρύα χειμωνιάτικη νύχτα στὰ Γιάννινα. Ὁ μικρὸς Ζώης Καπλάνης –ὁ μετέπειτα γνωστὸς εὐεργέτης – ἔχει ἔρθει ἀπὸ τὸ χωριὸ μόνος κι ἔρμος. Μὴ ἔχοντας ποῦ νὰ μείνει τὴν παγερὴ νύχτα, «κουρνιάζει» στὴν εἴσοδο ἑνὸς ἀρχοντικοῦ.

Εἶναι Σάββατο, παραμονὴ τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ ξημέρωμα, ὁ ἀφέντης τοῦ σπιτιοῦ μὲ τὴν οἰκογένειά του κινᾶνε γιὰ τὴν ἐκκλησιά. Βρίσκουν τὸν μικρὸ Ζώη στὰ σκαλιὰ σὲ ἄσχημη κατάσταση, μετὰ ἀπὸ μία φοβερὴ κρύα νύχτα.

Ερμιόνη (Μ)Πρίγκου «η Μάνα των Πεσόντων»

Επί 75 χρόνια έχει το δικό της καθήκον, το οποίο υπηρετεί με συνέπεια και αφοσίωση.

Είναι η Ερμιόνη (Μ)Πρίγκου, η «Μάνα των Πεσόντων», όπως την αποκαλούν. Τίτλος τιμής, που της απονεμήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

Στον Ελληνοιταλικό Πόλεμο του 1940-1941, παρούσα στην πρώτη γραμμή του μετώπου μαζί με όλες τις γυναίκες της Βορείου Ηπείρου.

Έζησε με το δικό της τρόπο τη θριαμβευτική πορεία των ελληνικών στρατευμάτων στο μέτωπο της Αλβανίας. Αν και ήταν εννέα χρονών κοριτσάκι, ο πατέρας της, Γιάννης, της έμαθε το καθήκον για την πατρίδα με έναν τρόπο μοναδικό.