Χατζηεμμανουήλ Μαρία
Φωτίου Ευαγγελία.

Ο θάνατος, ως φυσικό αποτέλεσμα και τελευταίος σταθμός της ζωής, ασκεί την επίδραση του σε κάθε ανθρώπινο όν. Παρά την παγκοσμιότητα, όμως, του φαινομένου, κάθε περιοχή ακολουθεί τα δικά της έθιμα και το δικό της τυπικό, για να συνοδεύσει τους ανθρώπους της στην τελευταία τους κατοικία.

Έτσι και στη Θάσο τελείται με τα δικά του χαρακτηριστικά, που διαμορφώθηκαν αιώνες πριν και διατηρούνται αναλλοίωτα στο πέρασμα των χρόνων.

Ο Νεκρός

Μόλις οι παρευρισκόμενοι διαπιστώσουν ότι ο άνθρωπος τους είναι νεκρός, ανοίγουν κατευθείαν τα παράθυρα, για να μπει καθαρός αέρας και να φύγει το κακό.

Κάποιος, που δεν ανήκει στο στενό οικογενειακό περιβάλλον, σκεπάζει τα μάτια με τα χέρια του και σιγά – σιγά κατεβάζει τα βλέφαρα ως το τέλος.Φράσσουν το στόμα, τη μύτη και τα αυτιά με βαμβάκι, που θα απορροφήσει τυχόν «υγρά» που θα «βγάλει» ο νεκρός. Με βρεγμένο πανί καθαρίζουν ολόκληρο το σώμα.

Στο ντύσιμο ακολουθείται συγκεκριμένη σειρά: πρώτα του φορούν τα εσώρουχα, που πρέπει να είναι καινούρια και άπλυτα’ ύστερα παντελόνι ή φούστα, ανάλογα με το φύλο του νεκρού, πουκάμισο ή μπλούζα και τέλος κάλτσες και παπούτσια.

Σταυρώνουν τα χέρια, με το δεξί από πάνω, και τα δένουν με λευκό μαντίλι. Με άλλο λευκό μαντίλι σφίγγουν το κεφάλι με το πηγούνι, για να κλείσει καλά το στόμα. Με λευκές πετσέτες σκεπάζουν τους καθρέπτες και κάθε γυαλιστερή επιφάνεια.

Στη συνέχεια ισιώνουν τα πόδια, διορθώνουν τυχόν ατέλειες στο ντύσιμο και πριν «κρυώσει» τον τοποθετούν στο φέρετρο, που πρέπει να έχει σχήμα «βάρκας» για το πέρασμα στον «άλλο κόσμο», και να είναι φτιαγμένο από ντόπιο ξυλουργό.

Το φέρετρο τοποθετείται σε μεγάλο τραπέζι, κάτω από οποίο στρώνεται ένα χωριάτικο χαλί. Σε ορισμένα χωριά του νησιού το σώμα τοποθετείται χωρίς φέρετρο σε τραπέζι (Ραχώνι -Άγιος Γεώργιος) ή σε κρεβάτι (Παναγία).

Άφθονα λουλούδια θα καλύψουν σιγά – σιγά το σώμα, το οποίο θυμιατίζουν με λιβάνι συχνά, ενώ κοντά στο κεφάλι καίνε τα κεριά που ανάβουν όσοι έρχονται να τον αποχαιρετήσουν. Το κεφάλι του νεκρού «βλέπει» πάντα την πόρτα, μια και είναι έτοιμος να αποχωρήσει οριστικά από το σπίτι.

Το ξενύχτισμα , η «αγρυπνία», διαρκεί 24 ώρες και γίνεται με σκοπό να «κρυώσει» καλά το σώμα, μήπως και ξαναζωντανέψει, αφού παρουσίασε φαινόμενα νεκροφάνειας.

Συμμετέχουν στενοί συγγενείς, φίλοι και γείτονες, οι οποίοι εκδηλώνουν τη συντριβή τους με γοερό κλάμα, λιποθυμίες και ξεφωνητά. Όσοι δεν εκδηλώνουν έντονα τη λύπη τους θεωρούνται σκληροί και αναίσθητοι!

Όλη τη νύχτα το πρόσωπο του νεκρού σκεπάζεται με το σάβανο ή με ένα κομμάτι τούλι. Όλη τη νύχτα διαβάζεται το «ψαλτήρι» δυνατά, ένα βιβλίο γεμάτο ευχές για το νεκρό. Όποιος κάνει αρχή στην ανάγνωση πρέπει και να το τελειώσει, ανεξάρτητα από το πόσοι θα παρεμβληθούν.

Συνεχίζεται….

Πηγή: Thassos Island

Εικόνα από: orthodoxcityhermit

το «σπιτάκι της Μέλιας»