Τά 105χρονα τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν (29 Ἰουνίου) 1913

Τοῦ κ. Κωνσταντίνου Χιώλου
Διδάκτορος Νομικῆς – Προέδρου Ἐθνικῆς Ἑνώσεως Βορείων Ἑλλήνων

Η πόλις τῶν Σερρῶν, τήν ὁποίαν ὁ Ἡρόδοτος ἀναφέρει μέ τό ὄνομα ΣΙΡΡΙΣ ἡ Παιονική, ἐπανειλημμένως κατεστράφη ἀπό τούς ἐχθρούς τῆς Πατρίδος μας, ἀλλά πάντοτε ἀνεσυγκροτεῖτο, ἀνελάμβανε καί συνέχιζε τήν ἀνοδικήν της πορείαν.

Καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν τῆς μακραίωνης δουλείας της, ἀπό τῆς ἁλώσεώς της ὑπό τῶν Τούρων τό 1383 μέχρι τῆς ἀπελευθερώσεώς της τήν 29ην Ἰουνίου 1913 ὑπό τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ, ὕστερα, δηλαδή, ἀπό συνεχῆ κατοχήν 530 ἐτῶν, ὑπῆρξεν ἐθνική ἔπαλξις τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τό μεγαλύτερον πνευματικόν κέντρον εἰς ὁλόκληρον τήν Ἀνατολικήν Μακεδονίαν.

Καθ’ ὅλον τοῦτο τό μακρόν χρονικόν διάστημα, οἱ Σερραῖοι δέν ἔπαυσαν οὐδ’ ἐπί στιγμήν νά ἀγωνίζωνται διά τήν ἐθνικήν των ἐπιβίωσιν καί τήν διάσωσιν τῆς θρησκείας καί τῆς γλώσσης των, διατηροῦντες πάντοτε ἀμείωτον τό ἐθνικόν των φρόνημα καί ἄσβεστον τήν ἐλπίδα τῆς ἀπελευθερώσεώς των.

Μετά τήν πρώτην ἐκ θεμελίων καταστροφήν της τό 1206 ὑπό τοῦ Βουλγάρου Βασιλέως Ἰωαννίτση ἡ πόλις τῶν Σερρῶν ὑφίσταται κατά τήν πορείαν τοῦ χρόνου, τρεῖς ἀκόμη καταστροφάς ἀπό τούς Βουλγάρους κατά τά ἔτη 1913, 1916-1918 καί 1941-1945.

Κατά τήν διάρκειαν αὐτῶν περιουσίες διαρπάζονται, ἀκίνητα πυρπολοῦνται, σφαγές καί ὁμηρίες συντελοῦνται εἰς μεγάλην κλίμακα, πλῆρες πρόγραμμα ἐξουθενώσεως τοῦ πληθυσμοῦ καί τοῦ φρονήματός του ἐφαρμόζεται, λεία τά πάντα, πλήν ἑνός, τῆς ἀδάμαστης ἑλληνικῆς ψυχῆς.

Τό ἱστορικόν γεγονός τῆς ἀπελευθερώσεως τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν εἶναι ὁρόσημον διαχρονικῆς σημασίας δι’ αὐτήν, διότι πρίν ἀπό 100 συναπτά ἔτη ὁ Ἑλληνικός Στρατός εἰς μίαν ἀκατάσχετον προέλασιν, τρέποντας εἰς ἄτακτον φυγήν τούς Βουλγάρους, εἰσήρχετο τήν 29ην Ἰουνίου 1913 ὡς ἐλευθερωτής εἰς αὐτήν.

Εἶχε προηγηθεῖ τό ἀκόλουθον ἀγωνιῶδες τηλεγράφημα τοῦ Μητροπολίτου Σερρῶν Ἀποστόλου πρός τόν Βασιλέα Κωνσταντῖνον δι’ ἐπίσπευσιν τῆς προελάσεως τοῦ στρατοῦ μας καί τήν κατάληψιν τῆς πόλεως τῶν Σερρῶν:

«Ἡ πόλις τῶν Σερρῶν ἐγκαταληφθεῖσα ἀπό ἡμερῶν παρά τῶν βουλγαρικῶν στρατιωτικῶν καί πολιτικῶν Ἀρχῶν διωκήθη ὑπό τοῦ Μητροπολίτου, ἀλλά πολυάριθμοι Βούλγαροι κομιτατζῆδες τῆς περιφερείας προσβάλλουν ἔκτοτε τήν πόλιν ἐπί σκοπῷ λεηλασίας καί πυρπολήσεως.

Οἱ πολίται ἀμύνονται καί ἀπωθοῦσι τάς ἐπιθέσεις. Ἀλλά φόβος μέγας ὑπάρχει, μήπως ἐξαντληθῶσιν ἐπί τέλους καί τότε ἡ ἑλληνικωτάτη αὐτή πόλις θά μεταβληθῆ εἰς ἐρείπια.

Ἡ πόλις ὁλόκληρος ὑποβάλλει εἰς τήν Ὑμετέραν Μεγαλειότητα τήν θερμήν παράκλησιν, ἵνα εὐαρεστουμένη διατάξη τήν ἐπίσπευσιν τῆς καταλήψεώς της».

Καί τήν 29ην Ἰουνίου, ὅταν ἅπαντα εἶχον μεταβληθεῖ εἰς στάχτην καί καπνούς, καί ἀφάνιζαν ἀπό τήν χαράν τῆς ζωῆς μίαν ὡραίαν καί πολυάνθρωπον πόλιν, τάς Σέρρας, ὁ Ἑλληνικός Στρατός τῆς 7ης Μεραρχίας, ὑπό τόν Συνταγματάρχην Ναπολέοντα Σωτήλην, ἀκολουθούμενος καί ἀπό τούς ἐπιστρέφοντας οἴκαδε Σερραίους, εἰσῆλθεν εἰς τήν ἐρειπωμένην πόλιν καί κατελάμβανε αὐτήν, ἐν ὀνόματι τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων Κωνσταντίνου.

Οἱ Σερραῖοι μέ βαθεῖαν συγκίνησιν ἄκουσαν καί ἀνέγνωσαν τήν ἀκόλουθον Προκήρυξιν τοῦ Διοικητοῦ τῆς 7ης Μεραρχίας Συνταγματάρχου Ναπολέοντα Σωτήλη, ὁ ὁποῖος κατέλαβε τήν πόλιν τῶν Σερρῶν:

«Ἐν ὀνόματι τοῦ Βασιλέως τῶν Ἑλλήνων Κωνσταντίνου ἀπελευθερῶ τάς Σέρρας ἀπό τοῦ ζυγοῦ τῶν βαρβάρων καί εἰδεχθῶν ἐπιδρομέων, καταλαμβάνω τήν πόλιν, προσκαλῶ δέ πάντας τούς κατοίκους, ἀνεξαρτήτως φυλῆς, γλώσσης καί θρησκεύματος, νά ἐπανέλθωσιν εἰς τάς εἰρηνικάς ἀσχολάς των, βέβαιοι ὄντες, ὅτι ὑπό τό σκῆπτρον τῆς Α.Μ. τοῦ Βασιλέως μας καί ὑπό τήν προστασίαν τοῦ ἀνδρείου ἡμῶν στρατοῦ, θέλουσιν ἀπολαμβάνει καί ἀπολύτου ἰσονομίας καί ἐξασφαλίσεως τιμῆς καί περιουσίας».

Ζήτω ὁ Βασιλεύς Κωνσταντῖνος ὁ μέγας, ζήτω ὁ Λαός τῶν Σερρῶν.

Σέρραι, 28 Ἰουνίου 1913

Ὁ Μέραρχος τῆς Ἑβδόμης Μεραρχίας
ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΣΩΤΗΛΗΣ

Ἑκατόν πέντε (ἕνα) συναπτά ἔτη παρῆλθον ἀπό τήν εὐλογημένην ἐκείνην ἡμέραν τῆς 29ης Ἰουνίου 1913, κατά τήν ὁποίαν ἡ πόλις τῶν Σερρῶν ἀνέκτησε καί πάλιν τήν πολυπόθητον ἐλευθερίαν της.

Τό ἱστορικόν γεγονός τῆς ἀπελευθερώσεως τῶν Σερρῶν τήν 29ην Ἰουνίου 1913 ἔχομεν χρέος νά τό ἑορτάζωμεν μεγαλοπρεπῶς ὅλοι οἱ ἁπανταχοῦ Σερραῖοι.

Τιμῶντες δέ καί μεγαλύνοντες τούς συντελεστάς της, ἐπιβάλλεται νά ἐκφράζωμεν πάντοτε τήν πρός αὐτούς εὐγνωμοσύνην μας, διότι μέ τούς ἀγῶνας καί τάς θυσίας των, μᾶς ἐχάρισαν τό πολυτιμώτατον ἀγαθόν τῆς ἐλευθερίας.

Συγχρόνως δέ πρέπει νά ὑποσχώμεθα πρός αὐτούς, ὅτι δέν θά ὑστερήσωμεν ἐκείνων – ἄν παραστῆ ἀνάγκη – πρός προάσπισιν τῆς ἐθνικῆς ἀνεξαρτησίας καί τῆς ἐδαφικῆς ἀκεραιότητος τῆς φιλτάτης μας Ἑλληνικῆς Πατρίδος, ὄντες πανέτοιμοι νά προτάξωμεν τά στήθη μας καί νά βροντοφωνήσωμεν καί πάλιν πρός οἱονδήποτε ἐπίβουλον τοῦ πατρίου ἑλληνικοῦ μας ἐδάφους:

«Ἄλτ! Τίς εἶ; Ἐδῶ ΕΛΛΑΣ, Χώρα Ἡρώων καί Ἡμιθέων!» καί νά πέσωμεν ὑπέρ Πίστεως καί Πατρίδος, «… τοῖς κείνων ρήμασι πειθόμενοι….!».

Ἀντιγραφή γιὰ τὸ «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»

«Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΗΤΑΣ ὁ ἐν Σέρραις ἀθλήσας».
Διμηνιαῖο Περιοδικό Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σερρῶν καί Νιγρίτης
ἔτος κστ΄ – τεῦχος 254 – Μάϊος – Ἰούνιος 2014 

τὸ «σπιτὰκι τῆς  Μέλιας»