† Μνήμη τῶν ἁγίων ὁσιομαρτύρων τῆς ἱερᾶς μονῆς Παναγίας τῆς Καντάρας τῆς Κύπρου Βαρνάβα, Γενναδίου, Γερασίμου, Γερμανοῦ, Θεογνώστου, Θεοκτίστου, ῾Ιερεμίου, ᾿Ιωάννου, ᾿Ιωσήφ, Κόνωνος, Κυρίλλου, Μαξίμου καί Μάρκου (19 Μαΐου)

῾Η Κυπριακή ᾿Εκκλησία διετήρησε τή λυχνία τῆς Πατρίδος καί τῆς ᾿Ορθοδοξίας σταθερά ἀκοίμητη καί σέ χρόνους κατά τούς ὁποίους χωρίς τήν ᾿Εκκλησία λυχνία θά εἶχε πρό πολλοῦ σβεσθεῖ.

Μέσα ἀπό τό φωτόλαμπρο νέφος τῶν δαδοφόρων ρωικῶν ἀθλητῶν τῆς Κυπριακῆς ᾿Εκκλησίας, ὁλόφωτες προβάλλουν οἱ μορφές τῶν ῾Αγίων δεκατριῶν Μοναχῶν καί ῾Ομολογητῶν τῆς ἱερᾶς μονῆς Παναγίας Καντάρας.

Οἱ ῞Αγιοι αὐτοί ῾Οσιομάρτυρες ἔζησαν τό 13ο αἰώνα μ.Χ., κατά τούς χρόνους πού νῆσος τῆς Κύπρου εὑρισκόταν κάτω ἀπό τή φράγκικη κυριαρχία. Οἱ κατακτητές ἔκαναν τό πᾶν, γιά νά ὑποτάξουν τήν ᾿Εκκλησία στήν ἐξουσία τοῦ Πάπα.

῾Η προσπάθειά τους ἄρχισε ἀπό τό 1220. Σέ ἕνα συνέδριο, πού ἔγινε στήν πόλη τῆς Λεμεσοῦ καί στό ὁποῖο ἔλαβαν μέρος ἀντιπρόσωποι τοῦ κλήρου τῶν Λατίνων καί τῆς ἄρχουσας τάξεως, ἀποφασίσθηκε νά ἐπιβληθοῦν καταπιεστικά μέτρα γιά τήν ὁλοκληρωτική ἐπικράτηση τῆς Λατινικῆς ᾿Εκκλησίας.

Μπροστά στά μέτρα αὐτά στάση τοῦ ᾿Ορθοδόξου κλήρου καί τῶν μοναχῶν ὑπῆρξε πραγματικά ὑπέροχη καί ἀξιοθαύμαστη.

Περί τό 1228 οἱ ἀσκητές ᾿Ιωάννης καί Κόνων, πού ἐγκαταβιοῦσαν σέ ἕνα ἀπό τά μοναστήρια τοῦ Καλοῦ ῎Ορους τῆς Σίδης (᾿Αλλαγιᾶς) τῆς Μικρασιατικῆς Παμφυλίας170 καί πού διακρίνονταν γιά τήν εὐσέβειά τους, ἄφησαν τό μοναστήρι τους καί ἦλθαν στήν Κύπρο.

Στήν ἀρχή ἐπῆγαν στή μονή Μαχαιρᾶ. ᾿Αργότερα ἀποσύρθηκαν ἀπό ἐκεῖ μαζί μέ ἕναν ἄλλο ἀσκητή, τόν Θωμᾶ, στήν ἱερά μονή τοῦ Χρυσοστόμου. Μά καί ἐδῶ δέν εὑρῆκαν ἀνάπαυση.

῎Ετσι ἐγκαταστάθηκαν στό ἀπόμερο μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Καντάρας καί ἄρχισαν τήν ἄσκησή τους.

Η εὐλάβεια τῶν ἀσκητῶν μαζί μέ τήν ἐκκλησιαστική τους δραστηριότητα, τή φιλανθρωπία καί τήν ἀγάπη γιά τούς πάσχοντες ἀδελφούς, ἔκαμαν ὥστε σέ λίγο καιρό νά προστεθοῦν καί ἄλλοι μοναχοί στήν ἀσκητική τους παλαίστρα.

῾Η φήμη τῆς εὐλάβειας καί τῆς ἀρετῆς τῶν ταπεινῶν ῾Οσίων ἔφθασε καί στά αὐτιά τῶν Λατίνων. Στό ἄκουσμα τῆς φήμης αὐτῆς ὁ φθόνος ἄναψε στήν καρδιά τῶν Λατίνων. ῾

Ο Φράγκος ᾿Αρχιεπίσκοπος Εὐστόργιος, πού ἔμενε στή Λευκωσία, ἀμέσως ἐκάλεσε κοντά του τόν ἱεροκήρυκά του ᾿Ανδρέα καί τόν διέταξε νά πάρει τό βοηθό του, κάποιον ῾Ηλίερμο, γιά νά πᾶνε στό μοναστήρι τῆς Καντάρας.

῎Επρεπε οἱ ἴδιοι νά δοῦν καί νά πιστοποιήσουν τά λεγόμενα, μά καί νά παρασύρουν τούς ῾Οσίους στό ἰδικό τους δόγμα. ῞Ομως αὐτό δέν ἦταν δυνατόν. Οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ Εὐστοργίου ἔφυγαν ἀπό τή μονή ἄπρακτοι καί προσβεβλημένοι.

Οἱ Πατέρες τῆς Καντάρας ἐκλήθησαν νά λογοδοτήσουν στόν Λατίνο ᾿Αρχιερέα στή Λευκωσία. ῎Ετσι καί ἔγινε. Οἱ ῞Οσιοι, ἐνώπιον τοῦ Εὐστοργίου, ἔμειναν ἀμετάθετοι στήν ᾿Ορθόδοξη πίστη καί ὑπερασπίσθηκαν τήν ᾿Ορθόδοξη διδασκαλία.

Τό ἀποτέλεσμα ἦταν νά συλληφθοῦν, νά μαστιγωθοῦν καί νά ριχθοῦν στή φυλακή, ὅπου παρέμειναν ἔγκλειστοι ἐπί τρία χρόνια. Στίς 5 ᾿Απριλίου τοῦ 1231 οἱ ἀβάσταχτες κακουχίες προεκάλεσαν τό θάνατο τοῦ ῾Οσιομάρτυρος Θεογνώστου.

Οἱ Λατίνοι ἐπῆραν τό τίμιο λείψανο, τό ἔσυραν στούς δρόμους τῆς Λευκωσίας καί στή συνέχεια τό ἔριξαν στή φωτιά καί τό ἔκαψαν.

῾Ο Φράγκος ᾿Αρχιεπίσκοπος, ὄντας ὑποχρεωμένος νά ἀπουσιάσει ἀπό τήν Κύπρο, ἔγραψε στόν Πάπα τῆς Ρώμης Γρηγόριο Θύ (1227-1241) καί ἐζήτησε ὁδηγίες τί νά κάνει μέ τούς μοναχούς τῆς μονῆς Καντάρας.

Καί αὐτός συνεβούλευσε νά κληθοῦν γιά τρίτη φορά οἱ μοναχοί καί νά ἐρωτηθοῦν τί πιστεύουν. ᾿Εάν ἐπιμένουν στή γνώμη τους, τότε νά τιμωρηθοῦν ὡς αἱρετικοί.

Υστερα ἀπό τήν ὑπόδειξη αὐτή, ὁ Εὐστόργιος ἀνέθεσε τήν ὑπόθεση τῶν ῾Οσίων Πατέρων στόν ἀντιπρόσωπό του ᾿Ανδρέα. ῾Ο ῞Αγιοι ὁμολόγησαν καί πάλι τήν ᾿Ορθόδοξη πίστη τους καί διεκήρυξαν τό Συνοδικόν τῆς Ζύ ῾Αγίας καί Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τό ὁποῖο ἀναγιγνώσκεται τήν Κυριακή τῆς ᾿Ορθοδοξίας.

῎Ετσι ἐκάησαν, κατόπιν πολλῶν βασανιστηρίων, «ράβδοις ἀνηλεῶς τυπτόμενοι καί τήν σάρκα κατατεμνόμενοι», ὅπως λέγει ἀνώνυμος χρονογράφος, ἀπό τούς Φράγκους, τό 1231, ἐπειδή ἐνέμεναν μέ πνευματική ἀνδρεία τήν ᾿Ορθόδοξη πίστη, ἀρνούμενοι τίς καινοτομίες τῶν Λατίνων.

Πηγή: Αποστολική Διακονία

Εικόνες από: Ορθόδοξος Συναξαριστής

το «σπιτάκι της Μέλιας»